Stosunki łotewsko - rosyjskie

Dodatkowym źródłem napływu ludności rosyjskojęzycznej są liczne bazy wojskowe i zwyczaj osiedlania, zwłaszcza na wybrzeżu, oficerów w wieku emerytalnym. Żołnierze z rodzinami 350-600 tysięcy mieszkańców Łotwy może 405 na 2,7 miliona, z wojskiem związane 15% ludności. Na Łotwie działały więc te same mechanizmy co w Estonii, ale na większą skalę. Ponadto, już przed wojną Łotwa była państwem wielonarodowym. 14 lutego 1989 rząd poddał kontroli imigrację, wprowadzając kary dla przedsiębiorstw za import siły roboczej. Imigracji nie udało się jednak zahamować, choć osiągnięto po raz pierwszy ujemny bilans: w 1990 roku wyjechało z Łotwy o 516 osób więcej niż do niej przybyło. Rząd chciałby pozbyć się 70 tysięcy rosyjskich emerytów wojskowych oraz ułatwić emigrację Rosjan z Łotwy. W tym celu podjęto rozmowy z władzami obwodu pskowskiego (24.06.1992), które zgodziły się każdemu reemigrantowi przydzielić bezpłatnie 7 ha na wsi i działkę budowlaną 0,25 ha w mieście oraz kredyty. Rozmowy na razie zakończyły się fiaskiem, gdyż Psków chce uzyskać za każde pozostawione przez przesiedleńców mieszkanie jego cenę wolnorynkową jako odszkodowanie. Front Ludowy przyjął podobną taktykę jak estoński Rahwarinne wobec nierosyjskich mniejszości narodowych i samych Rosjan. Badania ankietowe wykazały, że 60% Rosjan popiera Front (1989), a wybory do Rady Najwyższej w 1990 roku potwierdziły te dane. Gdyby 48% ludności Łotwy poparło platformę nomenklatury rosyjskiej z Interfrontu, uzyskałaby ona dwukrotnie więcej mandatów i zablokowała wszelkie prace parlamentu. W 1991 roku w czasie marcowego sondażu opinii publicznej 2/3 Rosjan głosowało jednak przeciwko niepodległości. Dimanis, przewodniczący frakcji Równouprawnienie, wyjaśnił strategię Interfrontu: ,,Nie głosowaliśmy za deklaracją 4 maja 1990 roku (O początku okresu przejściowego), gdyż protestowaliśmy przeciw formom i metodom pracy Rady, nie uczestniczyliśmy w głosowaniu, gdy w czerwcu potępiano OMON, nie uważamy, że Łotwa oficjalnie wystąpiła ze składu ZSRS. Uważamy, że zaistniała sytuacja demograficzna i charakter naszej gospodarki nie pozwalają w krótkim czasie przejść do pełnej niezależności państwowej". Przed sierpniowym puczem Dimanis przyznał, że Równouprawnienienie nie popiera już nowego układu związkowego, ale postuluje zawarcie umowy gospodarczej między republikami wedle wzorca EWG (7.08.1991). Była to jedynie zmiana formuły, a nie rzeczywistej polityki, gdyż jedność gospodarcza EWG właśnie prowadzi ją do jedności politycznej. Interfront, odmiennie niż w Estonii, nie wysuwał haseł autonomii terytorialnej, gdyż miał większość w samej stolicy i nadzieję na uzyskanie dzięki poparciu ludności rosyjskojęzycznej większości w całej Republice. Obecnie Władimir Smirnow, inicjator powołania Stowarzyszenia Obywateli Rosji na Łotwie, proponuje, by obywatele rosyjscy zamieszkali na Łotwie wybierali swych posłów do parlamentu Rosji, w którym będą oni zabiegali o interwencję Moskwy w obronie Rosjan na Łotwie (maj 1992). Konflikt między państwem łotewskim i znaczną częścią ludności rosyjskiej staje się więc coraz bardziej konfliktem między Łotwą a Rosją.

Autor publikacji
INTERMARIUM