ZARZĄDZANIE KONFLIKTAMI W STREFIE WNP

Siergiej Wasilewicz Wostrikow w artykule “Uregulowanie konfliktów w bliskiej zagranicy. Przyczynek do opracowania strategii Rosji” (Polis 5/1999, s.129-136)stawia tezę, iż Rosja powinna nauczyć się zarządzać konfliktami, gdyż ich wyeliminować z praktyki politycznej jest niemożliwe. Zdaniem autora zwłaszcza “euroazjatycki charakter geopolityczny” Rosji pozwala jej na okazywanie istotnego wpływ na sytuację w bliskiej zagranicy. “Euroazjatyckie położenie Rosji daje jej możliwość grania roli swego rodzaju osi i katalizatora lub regulatora procesu ... potencjalnej reintegracji krajów WNP” Jednym z wiodących kierunków strategii rosyjskiej powinna stać się obrona praw mniejszości narodowych w przestrzeni postsowieckiej, z czym wiąże się kwestia struktury państw tej strefy. Wostrikow uznaje, że dla państw niejednolitych narodowo najbardziej optymalną jest struktura federalna, a jednocześnie w interesie Rosji leży zachęcanie wszelkimi sposobami do wprowadzenia w nich “funkcjonalnego federalizmu”. Rosja sama będąc federacją “nie tylko ma prawo ale i może przyczyniać się do federalizacji postsowieckiej bliskiej zagranicy”, czemu sprzyjałoby także “rozwijanie bezpośrednich związków Rosji nie tylko z podmiotami WNP, ale także z ich regionami. Odnosi się to przede wszystkim do autonomicznych tworów byłego Związku, z których wiele tradycyjnie ciąży ku Rosji, po staremu wiążą z nią swe nadzieje, szukają u niej pomocy i zrozumienia. W ramach WNP mogłaby z czasem utworzyć się “Wspólnota regionów euroazjatyckich”, czemu sprzyjałoby zagwarantowanie regionom, w których mieszkają mniejszości etniczne i narodowe przedstawicielstwa w centralnych organach władzy Wspólnoty”. Rosja ma wystarczające środki by bronić swych rodaków na terenie WNP. Możliwe jest również “stworzenie jednej przestrzeni euroazjatyckiej”.W wypadku Azerbejdżanu i Turkmenistanu najważniejsze dla Rosji są jej interesy ekonomiczne, gdy chodzi Armenię i Tadżykistan, interesy geopolityczne, zaś w stosunku do Kazachstanu obie kategorie. Dla Rosji strategiczne znaczenie mają trzy obszary: wybrzeże M. Czarnego, Badahszan i Karabach. Następnie autor przechodzi do omówienia konfliktu naddniestrzańskiego i abchaskiego, w których “Rosja powinna spełniać funkcję regulatora”. Na Kaukazie Moskwa powinna przede wszystkim ograniczyć wpływy Turcji. Od Abchazji należy oderwać rejon Gali i górną część doliny Kodoru przyłączając je do Gruzji, umożliwić powrót uciekinierów na ten teren oraz udzielić pomocy wojskowej obu stronom konfliktu. “Właśnie pomoc wojskowa i sprzedaż broni służy za ważny instrument wiążący Gruzję z rosyjską strefą wpływu geopolitycznego” - twierdzi autor. Proponuje też model Tatarstanu zastosować do rozwiązania sporu abchasko-gruzińskiego, z tym, że Abchazja powinna zachować bezpośrednie dwustronne stosunki z Rosją, a ponadto należy rozwinąć współpracę gospodarczą południowej Rosji i zakaukaskiego wybrzeża M. Czarnego.

Archiwum ABCNET 2002-2010