KWMO (DO 1983) WOJEWÓDZKI URZĄD SPRAW WEWNĘTRZNYCH W TORUNIU Etat: WUSW – 211; RUSW – 97 (1985)
Komendantem Wojewódzki MO: plk. mgr Zenon MARCINKOWSKI (1982 odszedł bodajże do Słupska), płk. Stanisław ŁUKASIAK (od 6 IX 1983 - );
(Z-ca Komendanta Wojewódzkiego MO ds. SB) Szef WUSW ds. SB na woj. toruńskie: płk. mgr Zygmunt GROCHOWSKI, syn Alfonsa, ur. 07.08.1925 w Wyrzysku (1979-1985), prowadził KO "Kazik" (historyk, pracownik naukowy PAN i UMK, doc. Kazimierz Wajda, obecnie emerytowany profesor) i TW "Wilk" (Stanisław Chamera nr ewidencyjny 04251, dentysta z Grudziądza w latach 1979-1980).
Starszy Inspektor przy Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego ds. SB -
Inspektorat Analityczny przy Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego ds. SB: ppor. mgr Henryk MISZ, syn Henryka, ur. 22.11.1950 w Inowrocławiu (przed 1984), najpierw służył w Bydgoszczy, potem w Toruniu;
Starszy Inspektor Kierownictwa SB ds. Departamentu I:
WYDZIAŁ II – kontrwywiad
Naczelnik: ppłk Zenon LICZKA (1981):
Z-ca Naczelnika: Ryszard MATYS (1981);
Sekretarka - Maria SUGIER vel Magdalena KACZOROWSKA;
Sekcja I -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Personel: por. Wiesław ZAPAŁOWSKI (...);
WYDZIAŁ III – kontrola opozycji
Naczelnik: (kpt. do ....) mjr mgr Bogdan ŚCISŁEK (1981- luty 1987), zajmował się SOR "Wiesław" (dot. Wiesława Cichonia);
mjr mgr Henryk MISZ, (1985 -1989), poprzednio z-ca, kapitan (11.11.1986), major (....), przeszedł szkolenie w szkole KGB w Moskwie (1987), pod koniec 1989 dostał polecenie zniszczenia akt SB (nie pamiętał, od kogo), w 1991 roku został kierownikiem sklepu „Maktronik”. Firma „Maktronik” jest jedną z firm-córek spółki „Weltinex”, która upadła 27 VIII 1991 r.; firmy - córki „Weltinexu” to typowo esbeckie spółki, o których pisała Ewa Starosta w książce pt. "Bydgoska ośmiorcnica";
Z-ca Naczelnika: kpt. Edward (lub Eugeniusz) DUSZA (od lipca 1979);
ppor. Andrzej KACZYŃSKI (1981);
kpt. mgr Henryk MISZ, st. inspektor (1984), poprzednio Inspektorat Analityczny przy Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego ds. SB, w dniu 19.01.1984 został szefem powołanej wówczas (Decyzja nr 01/84) specjalnej grupy operacyjno-śledczej do zwalczania podziemia politycznego (Organizacja AntySolidarność – OAS); w jej skład weszli jako zastępcy Misza: Eugeniusz GAWRONSKI, Janusz HEJNOWICZ i Grzegorz LEWANDOWSKI, w roku 1987 kpt. Roman ZIELENKIEWICZ (Sekcja III Wydz. III) pełnił przez jakiś czas obowiązki kierownika grupy, ponadto w jej skład wchodzili: por. Wiesław ZAPAŁOWSKI przez wiele lat pracował w Wydziałach II i III, Maria SUGIER vel Magdalena KACZOROWSKA (sekretarka Wydz. II), Wieslaw MIROS, Bogdan BOGALECKI, Marek
KUCZKOWSKI
(Wydz. IV), Roman JARZYŃSKI, Jerzy JEDKIE, Zbigniew MAKULSKI, w 1986 r. doszedł Cyryl WOLSKI, a w 1987 Bogdan WANDACHOWICZ, okresowo w skład grupy wchodzili: Ryszard GÓRNY (b. naczelnik Wydz. V), Marek GÓRNY, Bronisław STANASZEK, Stefan POKWICKI, T. HANUSZEWSKI. OAS prowadziło działalność terrorystyczną wobec podziemia, m.in. porwania działaczy „S”,
Sekcja I
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja II –
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja III – zabezpieczała Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Kierownik: kapitan (poprzednio por.) Edward DUSZA (od ..... do lipca 1979), prowadził TW „Andrzeja” (Krzysztof Wolak, ur. 10.04.1950 we Wrocławiu, psycholog, pracując w Akademickiej Przychodni Lekarskiej UMK w Toruniu w końcowych latach 70. wykorzystywał wśród wiadomości przekazywanych do SB także te, które usłyszał w gabinecie od swoich pacjentów, zwykle od studentów mających styczność z opozycją; od 1984 r. jest pracownikiem dydaktycznym we Katedrze Psychologii UMK; poza tym posiada firmę Cogito, prowadzącą szkolenie kadr kierowniczych innym firmom; ponadto - już w ostatnich latach - jako fachowiec sporządzał ekspertyzy na rzecz stowarzyszenia Secretum, zrzeszającego osoby mające certyfikaty dostępu do informacji niejawnych a także opracowywał teoretycznie sylwetkę psychologiczną potencjalnego terrorysty), SOR „Hanka”, SOR „Petycja” (1980), prowadził TW „Karola” (Andrzej Olszewski) po Słupeckim;
ppor. Witold MIELCAREK, syn Stanisława, ur. 06.11.1948 w Toruniu (od lipca 1979 - 1980) prowadził TW „Karola”, po Duszy;
Personel Sekcji: ppor./kpt Roman ZIELENKIEWICZ, syn Henryka, ur. 12.08.1953 w Gdańsku-Oliwie, inspektor (1980), prowadził TW „Karola”, w 1987 roku zastępował Misza na stanowisku szefa grupy OAS, w 1991 r. prowadził salon meblowy w Toruniu;
(p)por. Ryszard SŁUPECKI od 28 listopada 1978 prowadził TW „Karola” (Andrzej Olszewski),
Personel do podziału na sekcje: ppor. Mieczysław KAPITANOWICZ, syn Aleksandra, ur. 10.03.1949 w Zwoleniu, st. insp. (1980), zajmował się Tadeuszem Duszyńskim. Sąd Okręgowy w Toruniu w rozprawie odwoławczej utrzymał wyrok Sądu Rejonowego, który na początku lata 2003 r skazał Mieczysława Kapitanowicza, porucznika SB na 2 lata w zawieszeniu na 4 lata oraz grzywnę 1000 zl z nawiązką na któreś z toruńskich hospicjów, za dręczenie fizyczne Stanisława Śmigla w areszcie MO w lipcu 1980 r. Kapitanowicz skarżył się, że żyje z renty 1000 zł miesięcznie, jego żona ma 460-470 zł/mies. Mieczysław Kapitanowicz sprzedaje grzyby i zatrudnia się u miejscowych rolników;
Baumgart;
Agenci; prof. Kazimierz Wajda, syn Tadeusza, ur. 26.05.1930 w Bydgoszczy, historyk, KO „Kazik” Wydział III (1979); TW "Karol", Olszewski Andrzej, syn Ryszarda, ur. 24.10.1957 w Grudziądzu, nr ewidencyjny 04538, na przełomie lat 70. i 80. student prawa na UMK, zwerbowany 25.11.1978; TW "Wilk", Chamera Stanisław nr ewidencyjny 04251.
por. Cyryl WOLSKI, ur. 1951, członek OAS, oskarżony w procesie o walkę z krzyżami (28 lutego 2005);
ml. chor. Andrzej RADZIECKI, ur. 1957, oskarżony w procesie o walkę z krzyżami (28 lutego 2005);
st. kpr. Janusz NĘDZUSIAK, ur. 1959, po 1989 r. rzecznik prasowy policji toruńskiej (do 2003 r.), zawieszony w związku z oskarżeniem w procesie o walkę z krzyżami (28 lutego 2005). 28 lutego 2005 roku Prokurator IPN wniósł oskarżenie w sprawie Marka Bernaciaka i Wojciecha Dembka przeciwko: Cyrylowi Wolskiemu, Andrzejowi Radzieckiemu i Januszowi Nędzusiakowi (Wydz. III) - byłemu rzecznikowi prasowemu policji toruńskiej oraz Zbigniewowi Porazińskiemu (Wydz. V), patrz niżej.
Por. Wiesław ZAPAŁOWSKI, inspektor operacyjny wydział III (10 02. 1984), starszy inspektor Wydz. III (10.11.1984), prowadził działania operacyjne w SOS PRYMUS dot. Antoniego Mężydły: wniosek „W” na korespondencję krajową, obserwacja zewnętrzna Antoniego Mężydły, dążenie do przejęcia bibuły, zastrzeżenia ws. wyjazdów zagranicznych, operacyjne uzyskanie materiałów do tajnego przeszukania (odcisk kluczy, rozpoznanie terenu, zwyczaje sąsiadów, opracowanie legendy), pozyskanie w pracy Mężydły TW-k „LB”, materiały obciążające lub kompromitujące, analiza materiałów w innych sprawach pod kątem SOS PRYMUS; przekwalifikowanie SOS na SOR (15.08.1984 - 03.12.1987), wykorzystanie TW „Bolek”, dążenie do kompromitacji żony Mężydły, w tej sprawie opracowanie kombinacji operacyjnej, dążenie do ujawnienia przez Mężydłę działalności w nielegalnych strukturach „S”; 09.10.85 – objęcie A. Mężydły stałą kontrolą, ustalenie terminu nieobecności Mężydły i żony w domu, nakłonienie KO „WK” do zgody na korzystanie z jego mieszkania przy instalacji „PP” (podsłuch na pomieszczenie), kompromitowanie Mężydły, rozważenie możliwości technicznych instalacji „PT” (podsłuch telefoniczny) w domu Mężydły. W grudniu 1987 roku Mężydło został dołączony do SOR „Ośmiornica” dot. „Solidarności Walczącej”.
Por. Jerzy ZABORSKI opracował meldunek zakończeniowy SOR „Prymus” (3.12.1987).
por. K. WIĄCEK Wydz III opracował charakterystykę SOR „PRYMUS” (08.08.1885),
Por. Zbigniew MAKULSKI prowadził TW „CYGANKA” (9.10.1985), TW „HUGO” (luty 1987) przeciw Mężydle – SOR „Prymus”.
mł. chor. Maciej GÓRNY (grudzień 1985), chorąży (11.11.1986), zajmował się SW, opracował meldunki do SOR „PRYMUS” (1985), miał wykonywać przedsięwzięcia operacyjne tj. wytypowanie i pozyskanie do współpracy znajomych Mężydły, wytypowanie w pobliżu domu zakrytego punktu obserwacyjnego, dążyć do zainstalowania techniki operacyjnej „PP”, zlecenie TW „HUGO” zadania, wykorzystywać Wydz. „B”, zmierzać do ustalenia składu oddziału „Solidarności Walczącej” w Toruniu (27-28. 02.1987), opracowanie kandydata na TW ob. PS z miejsca zamieszkania figuranta (17.04.1987), wytypować i opracować do współpracy właściciela Zakrytego Punktu Obserwacyjnego, we współpracy z RUSW w Brodnicy przeprowadzić pod legendą kryminalną rozmowę kryminalną z ob. EŁ pod kątem możliwości operacyjnego wykorzystania;
chor. Edward PANEK (17.02.1984); por. Bogdan BOGALECKI (17.02.1984);
Agentura wykorzystywana w SOR „Prymus”: TW „BOLEK” – 10638, TW „WOJAN” – wydz. III WUSW, TW „CYGANKA”, TW „MAX”, TW „HUGO”, TW „PIOTR”, TW „WANDA”. Kandydat na TW „LB”, Kandydat na TW „RJ” – 10209, Kandydat na TW ob. PS, KO „WK”,
WYDZIAŁ IV – Kościół
Naczelnik: pplk. E. MOLENDA (1984);
por. Marek KUCZKOWSKI, syn Konstantego, ur. 02.06.1953 w Bydgoszczy (1985), poprzednio kierownik sekcji (...), odpowiedzialny za „porwania toruńskie”, polonista po UMK, potem funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa, 1984 r. uczestniczył w nieformalnej grupie OAS (Organizacja Anty-Solidarność) i w dokonywanych przez nią tzw. "porwaniach toruńskich", 15 października 1986 r. na wojew. inauguracji szkolenia partyjnego został uhonorowany jako zasłużony aktywista medalem „Za upowszechnianie marksizmu-leninizmu” („Gazeta Toruńska” z 16.10. 1986); jeszcze jako funkcjonariusz SB przygotowywał doktorat na Akademii Nauk Społecznych na temat myśli społecznej Jana Pawła II, wykładał na WUML, uczył młodzież podczas letnich obozów „Awangarda XXI Wieku"; z SB odszedł w 1990 r. w wyniku negatywnej weryfikacji; jesienią 1991 r. wraz z kilkoma innymi osobami został skazany w I instancji za w/w porwania na .... Zwolniony ..... w 1991 roku był „producentem żywności”; wziął kredyt 150 mln starych zł. z Fundacji Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej z Wlkp. Banku Kredytowego, (na pieczarkarnię); za 1 mln starych zł. kupił gospodarstwo rolne; w roku 1996 założył własną firmę w Toruniu PROGRES TORUN Akademia Psychologii Biznesu, ul. Ligi Polskiej 12; 87-100 Toruń; Biuro: bdg@bdg.com.pl. Firma Progres specjalizuje się „w ludziach” jak to ubecję przystało. W lutym 1997 roku widziano Kuczkowskiego na spotkaniu osób zainteresowanych firmą Skyline - Herosys Rechenzentrum; jak się okazało "piramidą finansową"; był jej dyrektorem na obszar Polski północnej.
Z-ca Naczelnika: mjr Włodzimierz BAJEŃSKI (1982);
Sekcja I -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja II -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja III -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Marek Kuczkowski kierownik sekcji ..... (1984)
Personel: kpt. Ryszard BOSOWICZ (...);
WYDZIAŁ V (od 7 listopada 1981)/WYDZIAŁ IIIA (od 1 stycznia 1979 do 7 listopada 1981) - przemysł („Solidarność”)
Naczelnik: kpt./mjr Marian KOLBOWICZ, syn Bolesława, ur. 27.08.1938 (1981);
Ryszard GÓRNY (...);
Z-ca Naczelnika: por./mjr Janusz HEJNOWICZ, syn Kazimierza, ur. 26.05.1946 w Toruniu (1982);
por. Grzegorz LEWANDOWSKI (1984);
por. Kazimierz CYZMAN (1984);
Sekcja I -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja II-
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Personel do podziału na sekcje: ppor. Zbigniew PORAZIŃSKI, syn Jana, ur. 03.03.1946 w Toruniu, st. inspektor (1982), por. (1985), ukończył studia chemiczne (1970), pracował w Instytucie Biologii (1970-1979) dochodząc do "starszego asystenta"; 28 lutego 2005 roku Prokurator IPN wniósł oskarżenie w sprawie Marka Bernaciaka i Wojciecha Dembka przeciwko: Zbigniewowi Porazińskiemu (Wydz. V), Cyrylowi Wolskiemu, Andrzejowi Radzieckiemu i Januszowi Nędzusiakowi (Wydz. III) - byłemu rzecznikowi prasowemu policji toruńskiej. W 1984 r. wszyscy czterej brutalnie i cynicznie rozprawili się z dwoma maturzystami z I LO i Technikum Budowlanego, za to, że solidaryzowali się z uczniami z podwarszawskiej miejscowości Miętne, protestującymi przeciwko usuwaniu krzyży ze szkół. Akcja 19-letnich wówczas Wojciecha Dembka i Marka Bernaciaka polegała na rozwieszaniu krucyfiksów, plakatów oraz opasek. Na dwa miesiące przed maturą zadenuncjował ich ówczesny dyrektor I LO. Obaj zostali zatrzymani na 48 godzin i już w drodze na komisariat zapowiedziano uczniom, że "zostaną wywiezieni do lasu, dostaną wpier... i będą mieli lepsze wyniki z wuefu". Na przesłuchaniu bito ich. Esbecy szczególnie lubowali w tzw. zakładaniu karczycha, czyli uderzaniu dłonią w kark. Głową Marka Bernaciaka uderzano o ścianę. Wojciech Dembka i jego towarzysz usłyszeli też, że mogą zapomnieć o zdaniu matury i studiach. - Możemy was zamknąć i nawet nie podejdziecie do egzaminu - straszyli przesłuchujący. Janusz Nędzusiak był do 2003 r. rzecznikiem prasowym toruńskiej komendy, a ostatnio pracował jako ekspert w sekcji prewencji. Obecnie jest zawieszony. Poraziński byl ławnikiem w Sądzie Rejonowym w Toruniu, tym samym, przed ktorym obecnie jest oskarzony; zawieszono go w tej funkcji, gdy dziennikarze wykryli ten dziwny zbieg okolicznosci.
ppor. Roman JARZYŃSKI, syn Kazimierza, ur. 09.10.1956 w Wąbrzeźnie, inspektor (1985), członek OAS, w 2005 r. wytoczono mu proces o nadużycie przemocy wobec Artura Wiśniewskiego w roku 1986;
chor. Piotr TRACZYK, syn Zdzisława, ur. 14.04.1958 w Toruniu, inspektor (1985);
RUSP;
a) w Toruniu: st. sierż. Krzysztof PERDENIA, syn Józefa, ur. 30.11.1957 w Grudziądzu, insp. RUSW (1985); sierż. Ryszard KWIATKOWSKI, syn Jana, ur. 05.11.1958 w Bydgoszczy, insp. RUSW (1985);
b) por. Ryszard WĄTROBA, syn Henryka, ur. 12.09.1953 w Złotowie, st. insp. RUSW (1985);
WYDZIAŁ VI - rolnictwo (S RI)
Naczelnik:
Z-ca Naczelnika:
Sekcja I -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja II -
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Do podziału na sekcje; por. Edmund WITKOWSKI , syn Stanisława, ur. 1946:03:10 w Gorzuchowie, inspektor 1981); ppor. Grzegorz KOWALSKI (1982);
INSPEKTORAT II (EKSPOZYTURA BIURA STUDIÓW) –
WYDZIAŁ ŚLEDCZY
Naczelnik: ppłk. Eugeniusz GAWROŃSKI, syn Józefa, ur. 05.08.1932 w Kolonii Falbon (1982-1985);
Z-ca Naczelnika:
Personel: por. Witold PISKORZ, syn Jana, ur. 07.01.1945 w Róży – Starej, inspektor (1985-1986), w 2005 r. wytoczono mu proces o nadużycie przemocy wobec Artura Wiśniewskiego w roku 1986;
por. Andrzej ROZWADOWSKI, syn Romana, ur. 23.08.1950 w Rypinie, insp. (1985);
kpt. Edmund JARANOWSKI, syn Alfonsa, ur. 26.10.1943 w Grudziądzu, st. insp. (1985);
Grupa operacyjna ds. internowania
Podpisywali wnioski o internowanie: pplk. E. Molenda Naczelnik Wydz. IV), kpt. Ryszard Bosowicz (Wydz. IV); ppor. Zbigniew Poraziński (1982)
Samodzielna Sekcja A – kryptografia
Kierownik:
Wydział „B” - obserwacja
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Wydział „C” - archiwa
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja I – ewidencja aktualnych i wyeliminowanych zainteresowań, sprawdzania w kartotece, analizy i opracowania
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja II – opiniowanie osób, udzielanie informacji
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Sekcja III - archiwum
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Wydział „T” /lub Sekcja – PT, PP, TP (podsłuchy)
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
Wydział „W” - kontrola korespondencji, rozpoznanie nastrojów społeczeństwa
Grupa „W” – realizacja zadań poza miastem wojewódzkim
WYDZIAŁ PASZPORTÓW
Kierownik:
Z-ca Kierownika:
WYDZIAŁ INSPEKCJI
Samodzielne stanowisko ds. ochrony przemysłu