Toruń 5 stycznia 1990
TAJNE, SPEC. ZNACZENIA
INFORMACJA
Na temat stanu zagrożeń w 1989 r., prognoz rozwoju sytuacji polityczno-operacyjnej i kierunków działania Wydziału OKPP-WUSW w Toruniu w 1990 roku.
I. OCENA ZAGROŻEŃ W WOJEWÓDZTWIE
Zakres i struktura zagrożeń będących przedmiotem zainteresowania Wydziału OKPP WUSW w Toruniu przedstawiały się następująco:
1. Działalność pozaparlamentarnych organizacji politycznych
A/ Konfederacja Polski Niepodległej. Liczbę jej członków szacuje się w Toruniu na ok. 40 osób. Grupa Toruńska wywodzi się głównie ze środowiska akademickiego i robotniczego. Przewodzą jej Marek Reszka i Waldemar Pawlak. Są to osoby reprezentujące skrajnie prawicowe poglądy, nie aprobujące wprowadzonych przemian demokratycznych, negatywnie ustosunkowane do L. Wałęsy. Po okresie pewnej stagnacji mającej związek z rozgrywkami personalnymi, miejscowa komórka KPN podjęła nieudaną próbę zorganizowania na początku 1989 wiecu w pobliżu kościoła św. Ducha w Toruniu. Środowisko toruńskiej opozycji próbę tę uznało za porażkę KPN-u. Przejawy większej aktywności ujawniono także w okresie kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu, kiedy to usiłowała przeforsować w wyborach swoich kandydatów – bez pozytywnego rezultatu. Po wyborach aktyw KPN skoncentrował się na rozbudowie struktur tej organizacji i poszerzeniu bazy rekrutacyjnej. Proces ten trwa. Do tej pory, poza wywalczeniem lokalu w Grudziądzu, KPN na naszym terenie nie może poszczycić się realnymi sukcesami. Nie utworzono grup „Strzelca”, nie zdołano wprowadzić własnych struktur do zakładów pracy. Podejmowane później, zwłaszcza w końcu roku, działania typu wiece, próba nadania audycji w radiowęźle zakładowym ELANA Toruń-Grębocin nie powiodły się.
Także spotkania z L. Moczulskim nie zgromadziły większej ilości zwolenników, a atmosfera tych spotkań świadczyła wyraźnie o dużej rezerwie miejscowej społeczności wobec programu KPN.
W październiku 1989r. nastąpiły pewne przetasowania kadrowe w Kierownictwie Akcji Bieżącej Obszaru III. Aktualnie kieruję tą strukturą Piotr Jurecki z Bydgoszczy. KAB, na którego działalność dotychczas duży wpływ mieli działacze z Torunia, od początku starała się zaznaczyć swoją odrębność od pozostałych ugrupowań politycznych. Nie przeszkadzało to KPN zdobywać sobie zwolenników w np. NZS lub próbować – bezskutecznie – porozumieć się co do współpracy w konkretnych sprawach z PPS.
Organizacja ta na bazie krytyki PZPR i rządu T. Mazowieckiego a zwłaszcza jego polityki gospodarczej, głosząc nośne w niektórych środowiskach hasła antyradzieckie, domagając się rewizji niektórych ustaleń polityczno-prawnych, na których oparte jest polityczne status quo w Europie, może zdobywać szersze poparcie społ., zwłaszcza wśród młodzieży. Jej działalność może więc stanowić nadal zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego a także godzić w porządek konstytucyjno-prawny państwa i jego sojusznika.
Polska Partia Socjalistyczna /grupa Lipskiego/.
Szacuje się, że w Toruniu skupia ok. 10 członków rekrutujących się z różnych środowisk. Ponad roczna działalność grupy toruńskiej nie zdołała przybrać stałych instytucjonalnych form. Odbyto kilka spotkań, wydano jeden numer pisma „Brzask”. W drugiej połowie 1989 r. PPS nie przejawiała już praktycznie już żadnej aktywności /poza kolportażem prasy centralnej/. Zaangażowanie się dwóch jej liderów w działalność Toruńskiego Ruchu Samorządności Obywatelskiej działającego pod auspicjami NSZZ "S", oznacza faktycznie zawieszenie działalności tej struktury. Grupa ta nie stanowiła zagrożenia dla porządku konstytucyjno-prawnego RP.
C/ Stronnictwo Narodowe
Toruńska komórka tej organizacji liczy ok. 30 członków wywodzących się głównie spośród pracowników toruńskich zakładów pracy. Wydaje "Słowo Pomorskie". W ostatnich miesiącach 1989 r. nie zaobserwowano większych przejawów jej działalności. Ze względu na nacjonalistyczne i antysolidarnościowe przekonania niektórych członków kierownictwa tej grupy nie można wykluczyć z tej strony działań naruszających porządek i bezpieczeństwo.
Mimo że do tej pory nie stanowiła zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego to zarysowujące się trendy upodmiotowania się tzw. mniejszości narodowych urealniają to zagrożenie.
D/ Chrześcijańsko – Demokratyczne Stronnictwo Pracy
Opiera się, w swej działalności na świeckim aktywie katolickim. Tymczasowy Zarząd CH-DSP zdołał skupić już 100 osób. Programowo grupa ta nawiązuje do działalności Stronnictwa z okresu międzywojennego. Nie stanowiła zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa.
E/ Polska Partia Zielonych
W Toruniu istnieje kilkunastoosobowa grupa lokalna. Oprócz haseł typowo ekologicznych w programie swym zawarła również treści polityczne. Zamierza dążyć do pełnej demokracji, ma ambicje wprowadzić do samorządów w zbliżających się wyborach swych przedstawicieli. Szczególnie w ostatnich miesiącach 1989r. jej działalność nie była zbyt widoczna. Nie stanowiła swym działaniem zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa.
F/ Międzynarodówka Anarchistyczna
Ruch ten nie posiada struktur organizacyjnych na naszym terenia się. Ocenia się, że w Toruniu należy do niego kilka osób. Członkowie MA uczestniczą w imprezach tego ruchu na terenie innych województw. Stąd zagrożenie z ich strony jest minimalne.
G/Ruch Wolność i Pokój
Ma charakter ruchu pacyfistycznego, Jego działalność ogniskowała się wokół zagadnień związanych z obowiązkiem odbywania zasadniczej służby wojskowej, wojskowego szkolenia studentów i programów szkolenia sanitarno-obronnego młodzieży szkół średnich. WiP zdobył sobie stosunkowo duże poparcie w środowiskach młodzieżowych. Współdziałał z KPN i NZS. Działacze tego ruchu wykonywali także funkcje usługowe dla RKKS w Toruniu.
Ze względu na styl i metody i cele działanie, a także kontakty z KPN stanowił i stanowić będzie potencjalne zagrożenie dla porządku prawnego. Może również podjąć działania podważające zasady sojuszów wojskowych państwa.
II. Organizacje młodzieżowe
A/ Niezależne Zrzeszenie Studentów. Jest to organizacja funkcjonująca w środowisku studenckim UMK. Dualizm postaw działaczy studenckich, którzy jak dotąd nie są w stanie zdecydowanie opowiedzieć się za jednym z dwu głównych ośrodków dyspozycyjnych NZS-u /Warszawa, Kraków/ niesie ze sobą zagrożenie zwiększenia tam\\ wpływów KPN. Najbardziej spektakularnym działaniem tej organizacji w skali roku było zainicjowanie bojkotu Studium Wojskowego UMK. Akcję tę traktowano nie tylko jako środek nacisku na MEN ale także jako sposób na aktywizację środowiska studenckiego i próbę reklamy NZS. Elementem "wygrywania" nastrojów społ. była sprawa stypendiów. Do tej pory nie odnotowano faktów świadczących o przekraczaniu przez działaczy NZS norm statutowych, bądź działań naruszających porządek prawny. Utrzymywanie się tendencji umacniania się wpływów KPN w NZS -ie może spowodować to, że grupa działaczy tej organizacji z inspiracji KPN-u może w przyszłości podjąć działanie niezgodne z prawem.
B/ Niezależna Unia Młodzieży Szkolnej i Niezależne Zrzeszenie Młodzieży Szkolnej. NUMS powołała w Toruniu siedmioosobowa grupa uczniów szkół średnich. Zadaniem tej organizacji jest udzielanie pomocy organizacyjno-prawnej tworzącym się ugrupowaniom młodzieży szkolnej, organizowanie prelekcji i spotkań, tworzenie klubów dyskusyjnych, wspieranie samorządów uczniowskich. Grupa toruńska liczy ok. 60 uczniów. Wydaje "Pochop" i "Tadzia". Powstało także NZMS, wydające „Liberała”. W toku dotychczasowego rozpoznania nie stwierdzono, by organizacje te stosowały ekstremalne i nielegalne formy działania wymierzone w podstawy ustrojowe państwa.
C/Związek Harcerzy Rzeczypospolitej
Koniec kopii wydanej przez IPN.