Kazachstan 1986 - 2013 (wykład - konspekt)
Głód – 1,8 mln
Równowaga za Sowieta
Żuż Stary – I sekretarz Kunajew, Nazarbajew
Żuż Średni - premier
Żuż Młody – przewodniczący Sowietu
1986 grudzień 16-19 – zastąpienie przez Gorbaczowa Dinmuchameda Kunajewa ur. 1912 (1960-1962 i 1964-1986) przez Rosjanina Giennadij Kołbina (1986-1989). Rozruchy w stolicy, Czymkencie, Karagandzie, skazano 1700 osób. Kajrat Ryskułbiekow został skazany na karę śmierci, zamordowany w celi. 1990 Nazarbajew rehabilitował, oskarżył Kołbina, którego zastąpił.
Nazarbajew jako premier (1984-1989) zaczął od krytyki brata Kunajewa w styczniu 1986, ale I sekretarzem został Kołbin. Nazarbajew I sekretarzem 1989-1991, prezydentem od 1990 (wybrał Sowiet na 6 lat, wybory bezpośrednie 1.12.1991).
Sprawa Białowieży, między Jelcynem i Gorbaczowem.
Partie: Żełtoksan demokratyczna i Ałasz narodowa bet znaczenia
Listopad 1990 – prezydent szefem egzekutywy
W Sowiecie konflikt między Nazarbajewem a częścią nomenklatury, model białoruski, walka o podporządkowanie Sowietu, potem Madżlisu
Styczeń 1993 – nowa Konstytucja – system prezydencki
1993 – język kazachski urzędowym, 1998 – stolica do Astany Żuż Średni - derusyfikacja
Grudzień 1993 – 190 deputowanych składa dymisję
1994 - Marzec – wybory 177 deputowanych (42 lista, 135 jednomandatowe) wybr. 169
Związek Jedności Ludowej - 38
Kongres Ludowy – 14 (opozycja konstruktywna, Rosjanie, Kazachowie śr. Żuż, płn)
Partia Socjalistyczna – 14 (opozycja)
Bezpartyjni - 79
11 marca 1995 rozwiązanie parlamentu (wadliwy system liczenia głosów)
Rada Najwyższa tworzy „Parlament Narodowy”, przew. Pisarz Sulejmanow, przew. Kongresu Ludowego, głodówka i rozchodzą się do domów
Nazarbajew powołuje Zgromadzenie Narodu Kazachskiego, które popiera referendum ws przedłużenia kadencji prezydenta z 1997 do 2000 i nowej konstytucji. Referenda: kwiecień sierpień, naród popiera w 95 i 90 proc. sic!
1995 – listopad - wybory do Madżlisu (77) i Senatu (40) zbojkotowane przez socjalistów
Związek Jedności Ludowej - 12 i 6
Partia Demokratyczna - 7 i 5
Bezpartyjni – 20 i 25
Prezydent Nazarbajew – stary żuż
Premier Każygeldin – średni żuż
Sekretarz stanu A. Kielkilbajew – młody żuż
Sojusz Prezydent Nazarbajew – stary żuż i sekretarz stanu A. Kielkilbajew – młody żuż
przeciwko - premier Każygeldin – średni żuż
Äkeżan Magżanuły Każygeldin – premier 1994-1997 (Związek Jedności Ludowej), do opozycji i emigracja w RFB, Ludowa Partia Kazachstanu. Reformy liberalne, prywatyzacja, waluta, początek rozwoju.
1999 – przedterminowe wybory prezydenckie i wydłużenie kadencji do 7 lat (do 2005), Każygeldina nie dopuszczono do wyborów.
1999 – październik - wybory do Madżlisu tym razem 10 z listy i 66 okręgi frekwencja „tylko” 61,7
N. Nazarbajew przew. Oficjalnie od 2007 – Nur Otan od 1999, przedtem Związek Jedności Ludowej plus Partia Demokratyczna stary i młody żuż. Dominacja starego żużu.
Nur Otan – 23
Partia Obywatelska – 13 (opozycja konstruktywna)
Bezpartyjni - 22
Opozycja nie uzyskała żadnego mandatu
2001 – kryzys, opozycja, Demokratyczny Wybór Kazachstanu i restrykcje - 2002
2004 – wrzesień/październik wybory
Otan – 42 na 77
Agraryści (lobby przew. Kołchozów sprywatyzowani) - 11
2005 – wybory prezydenckie 91 proc.
2005 – marzec Z. Nurkadiłow., były. Minister ds. sytuacji nadzwyczajnych skrytykował, październik wpadł w depresją z tego powodu i zabił się.
- Sarsenbajew, ambasador w Rosji, skrytykował córkę i wpadł z tego powodu w depresję i popełnił samobójstwo
Rodzina córki i zięciowie
- Darika Nazarbajewa – mąż R. Alijew chciał za szybko - niełaska
- Dinara Nazarbajewa – mąż T. Kulibajew 4,2 mld
- Maszkiewicz – Szodijew – Ibragimow
- W. Kim (Koreańczycy)
Jedna rodzina – jeden żuż (stary) – jeden naród
2007 – wybory do Madżlisu 107 mandatów
2011 – kwiecień - wybory prezydenckie 95 proc.
Żangaozen – 16 grudnia 2011
Kilkanaście osób zabitych,
Akżanat Aminow, lider strajkujących pracowników rafinerii naftowych
Serik Sapargali, aktywista ruchu społecznego Hałek Majdany
Wybory parlamentarne – 15 stycznia 2012 (przedterminowe)
Opozycja
- Azat - Ogólnonarodowa Socjaldemokratyczna Partia – businessman Bułat Abiłow, przewodniczący, Żarmachan Tujakbaj, i Amirżan Kosanow
- Partia Komunistyczna – zawieszona jesienią 2011
- Ałga – Demokratyczny Wybór - niezarejestrowana, Władimir Kozłow, oskarżony o zamieszki w Żangaozen
4 czerwca 2012 wyroki ws 37 oskarżonych
15 Marca 2013
Opozycja domaga się przeprowadzenia referendum w sprawie opuszczenia Unii Celnej i Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej. /od 1.01.2011 istnieje unia, od 1.01.2013 przestrzeń/ - Rosja – Białoruś - Kazachstan
Do końca 2014 roku Białoruś, Rosja i Kazachstan mają stworzyć wspólny rynek ropy i gazu.