WYWIADY cywilne bloku - I Zarząd Główny KGB

KGB Litwy KGB[i]          1954 SB[ii] od 1977 StB    ref. 1988 ABS[iii] od 1972 KDS[iv] 1967 DSS
  Kolegium KGB Szefowie wyw. I kontr. SB, pods. stanu     Kolegium DS Kolegium DSS
  Sekretariat Dyrektor gabinetu     Sekretariat Sekretariat
  Inspekcja przy Przew.        
I Wydział (Skyrius) I Zarząd Główny
 		 I Departament I Zarząd Główny Wywiadu III/I Zarząd MSW I Zarząd Główny DIE/CIE
3 Podwydział (Poskyrius): poszukiwanie nielegałów tj. potrzebych Zarząd „S” – Wywiad nielegalny, w 1976 włączono tu 13 Wydział XIV Wydział: „nielegałowie” poza rezydenturami 13 Departament:
wydział analit. nielegalnego wywiadu 		III/I-8. Wydział (Osztály): wywiad, nielegalne rezydentury, 05 Wydział: szkolenie nielegałów w Turcji i Grecji UM 0544 CIE – wywiad
18 Departament:
dokumentacja – 1-3 wydziały
23 Departament: przygotowanie i kierowanie nielegałami, 1 – wybór, 2 –Europa, 3 – zamorski, 4 - instruktorzy
4 Podwydział:
wywiad naukowo-techniczny, aktywna rezerwa, grupa archiwum raportów		 Zarząd „T” - NTR IV Wydział: współpraca z przemysłem, opracowywanie i wykorzystywanie materiałów zdobywanych przez NTR 69 Departament (Odbor): wywiad naukowo-technicz.
  1. niemieckojęz.
  2. reszta Europy
  3. Daleki Wsch.
  4. Ameryka
  5. Embargo
  6. PERA
 III/I-5. Wydział: wywiad naukowo-techniczny Zarząd NTR od 1980 (do 1980 Wydziały 07 i 11 r.)
 		 UM 0107 – ICE Dunărea
Agencja Walut Obcych
  Sekcja D – zadania dla wasali V Wydział: wywiad naukowo-techniczny: przemysł ciężki     13 Wydział: wywiad ekonomiczny  
  VI Wydział: wywiad naukowo-techniczny: przemysł elektrotechniczny     14 Wydział: wywiad kulturalno-historyczny  
  VII Wydział: wywiad naukowo-techniczny: przemysł chemiczny i farmaceutyczny        
  VIII Wydział: wywiad naukowo-techniczny: rozpracowywanie organizacji finansowych i gospodarczych 74 Departament:
analityczno-informacyjny NTR		      
  Zarząd „K” – Kontrw. Zewnętrzny tj. zagran. X Wydział: przenikanie do zachodnich służb i obozów dla uchodźców w RFN i Austrii  
  III/I-2. Osztály
04 Wydział: kontr-wywiad zagraniczny, likwidacja emigrantów UM 0195 CIE – kontrwywiad
  Zarząd „R” – Analiza, Planowanie operac. XVII Wydział:
opracowanie informacji dla kierownictwa Departamentu, MSW, PZPR i władz PRL		 10 Departament:
Planowania i analizy		 III/I-6 wydział: informacja, ewaluacja, analiza KAP – kontrola, analiza, planowanie  
  Zarząd Informacyjno-
Analityczny (RI 1984)  		  III/I-9. Wydział: przygotowanie raportów i dokumentów 06 Wydział: analiza i informacja  
  Służba „A” (1982 Zarząd „A”) ak. mier. XII Wydział: antagonizowanie i kompromitacja zachodnich elit i służb, wpływanie na zachodnich dziennikarzy, dezinformacja, 36 Departament:
Działania aktywne, odcinek polityczny, centrale dywersji ideologicznej		 III/I-7. Wydział:
działania aktywne, wywiad i rozbijanie organizacji emigracyjnych		 08 Wydział – ak. mier. dezinformacja  
  Zarząd „I” – centrum komputerowe          
  Zarząd „RT” – wywiad na terytorium ZSRS XVI Wydział: funkcje operacyjno-sztabowe, nadzór nad Inspektoratami w 6 województwach oraz Starszymi Inspektorami Kierownictwa SB ds. Departamentu I 80 Departament:
wywiad z obszaru Czechosłowacji, własne terytorium		 III/I-11Wywdział: wywiad w państwach trzecich i na bazie krajowej 11 Wydział: werbunek obcych obywateli na terytorium Bułgarii  
  Zarząd „OT” – Operacyjno-Techniczny XV Wydział; technika operacyjna 28 Departament:
Technika operac., śr. Łączności, foto		   15 Wydział: techniczno-dokumentacyjny  
  Służba „I” – łączność radiowa   50 Departament: łączność radiowa, szyfry, kurierzy III/I-X Samodzielny Podwydział (Önálló Alosztály): łączność operacyjna 12 Wydział: łączność radiowa  
  Służba „A” przy VIII Zarządzie – szyfry PGU   III/I-13 Wydział: kryptografia, szyfry, Krajowe Centrum Kryptografii   UM 0525 CIE – szyfry
  Wydziały terytorialne          
2 Podwydział: wywiad polityczny 01 Wydział: USA, i Kanada, wydział dzielił się na rezydentury: Waszyngtońską, Nowojorską, San Francisco, Kanadyjską I Wydział: działania przeciw RFN 17 Departament:
1 grupa obserwacji nagły napad USA,
2 grupa NATO i Europa Zach., 3 grupa Afroazja,
4 grupa dywersja ideologiczna, 5 grupa międzynarodowe  stosunki ekonomiczne		 III/I-1. Wydział: działania przeciw USA
i organizacjom międzynarodowym		 03 Wydział: USA, Wlk. Brytania, RFN, Francja, Włochy, państwa NATO, kraje kapitalistyczne  
  02 Wydział: Ameryka Łacińska II Wydział: działania przeciw USA 52 Departament: 1 - USA, 2 – Am. Łacińska
 		      
  03 Wydział: Wlk. Brytania, Australia, Nowa Zelandia, Skandynawia III Wydział: struktury NATO i instytucje rządowe Francji, Wlk. Brytanii, Włoch, Belgii oraz Watykanu 37 Departament:
1 wydział: RFN, Berlin,
2 – Austria, Szwajcaria, Berno, Genewa,
3 - Wlk. Brytania, Włochy, Hiszpania, Portugalia,
4 – Francja, Belgia, Holandia,
5 - Bałkany		 III/I-3. Wydział: przeciwko NATO    
  III/I-4. Wydział: przeciw Watykanowi, Izraelowi i emigracji religijnej  
  04 Wydział: NRD, RFN, Austria        
  05 Wydział: Irlandia, Beneluxu, Francja, Hiszpania, Włochy, Portugalia, Grecja, Szwajcaria, Jugosławia, Rumunia, Albania,     02 Wydział: Grecja UM 0110 CIE – kraje socjalistyczne
17 Wydział (Kierunek A): Jugosławia, Rumunia, Albania, Chiny
  06 Wydział: Chiny, Wietnam, Laos, -Kambodża, Korea Płn.   47 Departament: 1- Bliski Wschód, 2 -Daleki Wschód      
  07 Wydział: Japonia, Korea Płd., Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia        
  08 Wydział: Izrael, Turcja, Iran, Afganistan     01 Wydział: Turcja  
  09 Wydział: Afryka anglojęzyczna   26 Departament: zagraniczne wywiady, emigracja, dywersja ideologiczna III/I-2. Wydział:
kontrwywiad zagraniczny		    
  10 Wydział: Afryka francuskojęzyczna      
  11 Wydział: stosunki z krajami socjalistycznymi czyli nadzór nad służbami bloku
  Pozostałe wydziały
 		        
  12 Wydział - brak informacji       10 Wydział: super tajny sztab  
  13 Wydział: morderstwa, operacje dywersyjne, specnaz, od 1976 przeniesiony do Zarządu „S”       16 Wydział: działania ostre tj. morderstwa, operacje dywersyjne, itp.  
  14 Wydział: brak informacji       Służba „Mobilizacja”  
  15 Wydział: rejestracja i archiwa Archiwum
Samodzielna sekcja ewidencji, PSED		 55 Departament: automatyka, ewidencja PSED   „Kartoteka i Archiwa”  
  16 Wydział: przechwytywanie danych elektronicznych i operacje przeciwko obcym służbom cyfrowym     III/I-Y Samodzielny Podwydział: obce ambasady, rezydentury wywiadu, obrona przed techniką wywiadowczą    
  17 Wydział: Pakistan, Indie, Nepal, Cejlon, Bangladesz, Birma,          
  18 Wydział: kraje arabskie Bl. Wschodu i Egipt       09 Wydział: kraje arabskie, Izrael  
1 Podwydział: infiltracja emigracji 19 Wydział: infiltracja emigracji XI Wydział: przeciwdziałanie dywersji ideolog., emigracja, kontakty Zachodu z opozycją, szlaki przerzutowe, kontrolą łączności między podziemiem w kraju i placówkami „S” zagranicą (m. in Bruksela, Paryż) i w związku z tym ośrodki „S” w Warszawie, Gdańsku, Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu       Brigada U
UM 0101,
UM 0102,
UM 0103 – Węgry, mniejszość węgierska, emigracja rumuńska
  20 Wydział: stosunki z krajami rozwijającymi się          
  Instytut Czerwonego Szt. im. J. Andropowa XIX Wydział: Ośrodek Kształcenia Kadr Wywiadu w Starych Kiełkutach 27 Departament:
Kadry, szkolenia, legalizacja, psycholog		 III/I-10 Wydział: sprawy personalne, szkolenie, metodyka    
      Szkoła języków I Zarządu      
      25 Departament:
ochrona obiektów,funkcjonariuszy, agentura na stażu		      
  Sekretariat       Wydział „Sekretariat”  
  Służby administracyjno
- gospodarcze		 XVIII Wydział: administracyjno-finansowy 12 Departament:
Organizacyjno-operacyjny		 III/I-12 Wydział: łączność, rejestracja, sprawy finansowe Wydział administracyjno -gospodarczy  
      59 Departament:
Gospodarczo-finansowy		 Służba finansowa  
          Służba „Koordynacja i Protokół”  
      Rezydentury – attachaty w 61 miastach      
 
[ii] Paweł Piotrowski, Struktura Służby Bezpieczeństwa MSW (1975-1990), Pamięć i Sprawiedliwość nr 1 (3) 2003, s. 51-108. Autor podaje strukturę I Departamentu po zmianie numeracji wydziałów w 1978 roku, podczas gdy Piotr Gontarczyk jej nie uwzględnia i posługuje się numeracją z lat 1960-tych;  Piotr Gontarczyk, Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Opracowanie dotyczące genezy  zmian organizacyjnych komunistycznego wywiadu cywilnego 1944-1986, Glaukopis nr 5-6, 2006, s. 354-370.
[iii] Cseh Gergő Bendegúz, A Magyarországi Állambiztonsági Szervek Intezménytörténeti Vázlata (1945-1990), obecny adres:
http://www.dura.hu/revesz/struktura45-90.htm
[iv] Момчил Методиев, Машина за легитимност, Ролята на Държавна сигурност в комунистическата държава, Издание на Институт за изследване на близкото минало, Институт "Отворено общество" и СИЕЛА, Coфия 2008.
 
http://www.abtl.hu/
http://www.cnsas.ro/
http://www.ustrcr.cz/cs/hlavni-sprava-rozvedky-snb-1sprava
http://www.kgbveikla.lt/
 
SNB – Sbor národní bezpečností – Korpus Bezpieczeństwa Narodowego składał się z milicji – Veřejná bezpečnost (VB) i Bezpieczeństwa Państwowego – Státní Bezpečnost (StB), po słowacku odpowiednio: Zbor národnej bezpečností – ZNB, Verejná bezpečnosť (VB) i štátná Bezpečnosť (štB).
BM I – pograniczne II - milicja
Załącznik: 
PDF icon tabelasluzbyblokusama.pdf
Autor publikacji: 
Jerzy Targalski
GEOPOLITYKA: 
Konspekty wykładów