| We wł. Rep. | 1959[1] lub 1926 w republ. | % |
1989 w Republ. |
% |
2002 w Republ. |
% | Poza 2002 | Tot. 2002 |
2010 w Republ. |
% | Poza 2010 | Tot. 2010 | Szkoły[2] 2002 |
Uczniowe[3] 2002 |
|
| Kałmucy | 64,900 | 35,1 | 146,300 | 45,4 | 155,900 | 53,3 | 18.090 | 173.996 | 162.740 | 57,4 | 20.632 | 183.372 | 71/200 | 2.567/35.728 | |
| Włada jęz. | 153.602 | 80.546 | |||||||||||||
| Buriaci | 214,957 | 43,8 | 249.525 | 24 | 272.910 | 27,8 | 172.265 | 445.175 | 286.839 | 30 | 174.550 | 461.389 | 140/344 | 5.822/63.227 | |
| Włada jęz. | W tym w b. obwod. aut. Ust-Orda i Agińskim razem | 98.600 | 218.557 | ||||||||||||
| Chiny | 41.000 | ||||||||||||||
| Mongolia | 45.087 | ||||||||||||||
| Razem | 547 tys. | ||||||||||||||
[1] W 1943 roku zlikwidowano autonomię i 98 tys. Kałmuków deportowano na Syberię; z nich zginęło ponad 40 tys. Republikę przywrócono w 1958 roku. W 1926 w Republice mieszkało 107 tys., a w całych Sowietach – 129 tys. Kałmuków. W Rosji w 1897 roku mieszkało 190 tys. osób deklarujących język kałmucki jako ojczysty.
[2] Pierwsza cyfra wskazuje liczbę szkół z ojczystym językiem wykładowym, druga z językiem ojczystym jako przedmiotem
[3] Pierwsza cyfra wskazuje liczbę uczniów pobierających naukę w język ojczystym u, druga liczbę uczących się języka ojczystego tylko jako przedmiotu
| 1989 | 2002 | 2010 | 2002 Poza Republiką czł. nar. tytularnego | 2010 Poza Republiką czł. nar. tytularnego |
Władający danym językiem 2002 |
Władający danym językiem 2010 |
Liczebność danego narodu w 2010 |
||||
| mln | % | mln | % | mln | % | ||||||
| Kałmucja | 0,267 | 100 | 0,292 | 100 | 0,290 | 100 | |||||
| Kałmucy | 0,146 | 45,4 | 0,156 | 53,3 | 0,162 | 57,4 | 18.090 | 20.632 | 153.602 | 80.546 | 183.372 |
| Rosjanie | 0,121 | 37,7 | 0,098 | 33,6 | 0,086 | 30,2 | |||||
| Buriacja[1] | 1,014 | 100 | 0,981 | 100 | 0,972 | 100 | |||||
| Buriaci | 0,250 | 24 | 0,272 | 27,8 | 0,287 | 30 | 172.265 | 174.550 | 368.807 | 218.557 | 461.389 |
| Rosjanie | 0,726 | 69.9 | 0,666 | 67,8 | 0,630 | 66,1 | |||||
| W Obwodzi Irkuckim i Zabajkalskim kraju razem 151.608 | |||||||||||
| Ust-Orda | 0,136 | 100 | 0,135 | 100 | 125.206 | 100 | O. Irkucki | ||||
| Buriaci | 49,298 | 36,3 | 53,649 | 39,64 | 77 667 | ||||||
| Rosjanie | 76,827 | 56,5 | 73,646 | 54,42 | |||||||
| Agiński | 0,077 | 100 | 0,072 | 100 | 0,078 | 100 | Zab. Kraj | ||||
| Buriaci | 0,042 | 54,99 | 0,045 | 62,5 | 73.941 | ||||||
| Rosjanie | 0,031 | 40,86 | 0,025 | 35,1 | |||||||
W Buriacji - 3 tys. Ewenków i 3,5 tys. Sojotów (2010)
[1] W 1937 roku Okręg Agiński, Ust-Orda i Olchoński oderwano od Republiki Buriackiej i włączono odpowiednio do Obwodów Czyta i Irkuck – ok. 100 tys. Buriatów
W Buriacji - 3 tys. Ewenków i 3,5 tys. Sojotów (2010)
Buriaci
Buriaci należą do 11 rodów, brak tradycji państwowej. Próby panmongolizmu. W okresie rewolucji nie powiodły się, gdyż Mongolia Zewnętrzna ich nie poparła a tylko Mongolia wewnętrzna. W 1991 – Buriat-Mongolska Partia Ludowa – obecnie bez znaczenia. Inteligencja zrusyfikowana
Lamaizm trzonem tożsamości.
Podział na Buriatów Zachodnich – zrusyfikowanych i Wschodnich.
1937 – oderwano od Buriacji okręgi Ust-Ordyński i Agiński
Dialekt choryński (wschodni) zamiast ogólnomongolskiego różni się bardzo od mówionego
Tylko 30 proc. Buriatów rozmawia z dziećmi wyłącznie w języku buriackim
Autor publikacji:
MNIEJSZOŚCI I RUCHY NARODOWE: