Spadek liczby Rosjan i ludności FR oraz derusyfikacja b. sowieckiej Europy, Azji i Kaukazu Płd

  Rosjanie i ludność Federacji Rosyjskiej w mln 1989-2010
  1989 % 1992 % 2002 % 2010 % Ubytek
Rosja 120/147.342 81,5 148.514   116/145.649 80,6 111/142.856 80,8  5.658
Od 1992: +47, -205.8, +104, -168.3, -263, -226.5, -262.7, -649.3, -586.5, -654.3, -685.7, -795.4, -694, -720.7 -532.5, -212.8, -104.8, + 10.5, -81.6
Emigracja netto     1992   2010     6,427
Spadek ludności                 12,085
Derusyfikacja w byłych federalnych republikach sowieckich europejskich i kaukaskich
Estonia 0,474 30,32     0,351 (2000) 25,6 0,321 (2011) 24,8 0,153
Łotwa 0,905 34     0,703 (2000) 29,6 0,557 (2011) 26,9 0,352
Litwa 0,344 9,4     0,220 (2001)   6,31 0,176 (2011)   5,8 0,168
                   
Białoruś 1,342 13,22     1,141 (1999) 11,37 0,785 (2009)  8,3 0,567
Ukraina 11,355 22,1     8,334 (2001) 17,2     3,001
Mołdowa 0,345 9,62         0,201 (2004)  5,9 0,144
Naddniestrze 0,217 29 0,214 (1993)   0,200 (1996) 28 0,168 (2004) 28,8 0,049
Gruzja 0,341  6,3     0,067 1,5     0,284
Armenia 0,051  1,5     0,006 (2001)              (2011)   0,045
Azerbejdżan 0,392  5,6     0,141 (1999) 1,8 0,119 (2009) 1,35 0,273
Liczba Rosjan w/w republikach zmniejszyła się w wyniku repatriacji i spadku przyrostu w sumie o 5,036

 
Z Rosji po roku 1991 wyemigrowało 3,6 mln osób różnych narodowości. Emigracja 900 tys. kobiet spowodowała, że nie urodzi się w latach 2012-2017 833 tys. dzieci. Emigracja ta została uwzględniono w emigracji netto. Razem wię do Rosji przybyło 10,027 mln
 
przyrost naturalny ujemny w okresie 1999-2003 po ok. 0.9 mln rocznie
Obecnie przyrost naturalny ujemny 240-250 tys. roczny spadek
Emigracja do Federacji Rosyjskiej po 1991 roku wyniosła - 2,8 mln nie Rosjan
Emigracja nielegalna do Federacji Rosyjskiej 15-18 mln (spisy ludności wskazują tylko legalnych stałych mieszkańców)

Rosjanie w Azji

  1989/1990 2000/2001 2005 2009
Kazachstan 6 mln     3,793 mln         23,7 %
Uzbekistan 1,653 mln 1,2 mln 0,620 mln 0,562 mln           7 %
Turkmenistan 0,334 mln 0,1 mln   0,14 mln
Kirgistan 0,917 mln     0,420 mln        7,8%
Tadżykistan 0,388 mln 0,068 mln   0,035 mln
Razem 9,283 mln     4,5 - 5 mln

Gdyby spadek w Uzbekistanie wyniósł ok. 1 mln, to spadek sumaryczny wyniesie ok. 4,5 mln lub więcej.

Wniosek

Skoro do Rosji przybyło w wyniku emigracji z terenu b. Sowietów 6,427 mln osób (emigracja spoza WNP też była ale raczej marginalna), jeśli do tej emigracji netto dodamy 3,6 mln osób, które z Federacji Rosyjskiej wyemigrowało można przyjąć, że w sumie do FR po 1991 roku przyjechało - 10,027 mln.  Należy tę liczbę porównać z liczbą 5,036 mln Rosjan, którzy wyemigrowali z byłych republik sowieckich w części europejskiej i Kaukazie Płd oraz ok. 45,-5 mln Rosjan, którzy opuścili byłe republiki azjatyckie, okaże się, że obie wielkości się zgadzają.
Przypisywanie emigracji sumy, o którą zmniejszyła się liczba Rosjan w danej republice, jest oczywiście niedokładne i pokazuje jedynie tendencję, gdyż spadek liczby Rosjan wynikał nie tylko z repatriacji lub wyjazdu na Zachód (np. z państw Bałtyckich), ale także z ujemnego przyrostu naturalnego oraz zmiany identyfikacji narodowej, np. z rosyjskiej na ukraińską i nową identyfikację dzieci z małżeństw mieszanych.
W tym czasie jednak do FR przybyło również 2,8 mln nie-Rosjan. Niezgodność jest pozorna, ponieważ liczba 3,6 mln osób, które opuściło FR uwzględnia wszystkie narodowości zamieszkałe w Rosji. Rosjan musiało by być ok. 0,8 mln, a ogromna większość pozostałych to repatrianci powracający do swoich republik.

Szacunkowo można więc przyjąć, iż do FR repatriowało się ok. 7,2 mln Rosjan, zaś na ok. 2,8 mln spadek liczby Rosjan w byłych republikach sowieckich składa się ujemny przyrost naturalny i zmiana tożsamości narodowej (np. na Ukrainie przybył ok. 1 mln rosyjskojęzycznych Ukraińców). 

Zmiany te odbyły się głównie przed rokiem 2002, bowiem wykonany wówczas spis powszechny wykazał, że w latach 1989-2002 ubtek naturalny (różnica między zgonami i narodzinami) wyniósł 7.399.900, jednocześnie emigracja netto osiągnęła 5.559.800, gdyż w tym czasie do Federacji Rosyjskiej przybyło 10.975.500 osób, a opuściło ją 5.415.700 osób.

Zmiany struktury narodowej republik związkowych FR są ukazane w dziale Rosja. Zmiany struktury narodowej poszczególnych państw jest ukazana w działach tych państw dotyczących.

Autor publikacji: 
MNIEJSZOŚCI I RUCHY NARODOWE: