Konspekt zajęć - RUMUNIA 1944 – 1965 – 1989 - 1996 - 2000 - 2004 - 2012

Walka klanów:
 
1945 Foriş
1948 Lucreţiu Patraşcanu – komuniści krajowi
1952 Ana Pauker – moskiewscy  (przejmują władzę w 1948 i zwrot w 1949, patrz Izrael, akcja antysemicka w obozie)
 
1952 – 1965 okres Gheorghe Gheorghiu Deja – krajowcy, samodzielność wobec Moskwy
 
1958 – wycofanie wojsk sowiecki po poparciu interwencji na Węgrzech
 
1961-1963 drugi okres represji, zwłaszcza antyinteligenckich
 
1963 – 1964 – odwilż
 
1964 – kurs na własny komunizm, powód – konflikt w RWPG
1965 – 1968 - liberalizacja kultury – Constantin Stoica –intelektualiści popierają komunizm
 
Rywale po śmierci Deja:
 
Baroni Deja:
Draghici – bezpieka, Apostol – wychowanek Deja, Ion Maurer, Emil Bodnaraş, Chivu Stoica
 
Nicolae Ceauşescu – sekretarz ds. organizacyjnych od 1954, w ścisłym kierownictwie od 1955, wcześniej MON,
 
Walka Ceauşescu z baronami: Draghici traci MSW - 1965, tajna komisja ds. rehabilitacji Patraşcanu, koniec kultu Deja, potępiony jako okres błędów i wypaczeń, koniec baronów Deja – 1965-1968.
 
1967 – nowy podział administracyjny uderza w stary aparat
1968 – ujawnienie raportu Komisji Patraşcanu, upadek Draghiciego
 
Epoka Ceauşescu
 
1968 – współpraca z Dubczkiem, potępienie inwazji, kurs na narodowy komunizm, dakoromanizm (filmy o Rzymie i Dakach), entuzjastyczne poparcie inteligencji, przykręcenie śruby.
 
1968 – 1974 okres miłości z ogłupioną inteligencją
 
1969 – odejście od liberalizacji i nacjonalizm (po demonstracji studenckiej – XII 1968)
1971 – tezy lipcowe i mała rewolucja kulturalna (wzór - Chiny) – podporządkowanie kultury partii – ręczne sterowanie, zaostrzenie linii ideologicznej, 
 
Zwalczanie sowieckiej agentury – UM  0110, Iliescu za studia w Moskwie zesłany Timişoara (1971-1974),  Jassy (1974-1979), śledzony od 1972. Sieć Caramana – 1968.
 
1971 – 1974 akumulacja, przyspieszona industrializacja (budowa komunizmu) – kryzys gospodarczy
 
1974-1985 – stagnacja, 1974 – utworzenie urzędu prezydenta i Stałe Biuro nie wybierane przez KC ale tworzone ex officio, centralizacja, rotacja kadr.

1976 – Ioniţa traci MON (na wicepremiera). Doktryna Sonnenfelda – unifikacja wasali i Sowietów.
 
1977 – List Paula Gomy, program Vlada Georgescu, wystąpienie Vasile Paraschiva, strajki górników w Jiu.
            
Stosunki z USA – klauzula największego uprzywilejowania
 
1978 – ucieczka Mihaia Pacepy – zastępcy Doicaru – DIE
 
1979 – SLOMR – inż. Ion CANA (Turnu Severin) – 2 tys. podpisów.
 
1978-1981 – załamanie, ogrzewanie, racjonowanie żywności, 1981 – dekret o spekulacji, zapasy na miesiąc, kary do 5 lat za posiadanie żywności. Kult Conducatora, władza rodziny (Nicu)
 
1982 – decyzja o spłacie długów (odpowiedź na żądania MFW – by rozwijać rolnictwo, nie przemysł), systematyzacja wsi
 
1984 – spisek Ioniţy (odsunięty w 1982), Militaru ( w 1984), Kostyal (w 1970), kontakty z Iliescu
 
Maj 1987 – wizyta Gorbaczowa w Bukareszcie.
 
Usunięcie Ceauşescu
 
1986 odrzucenie pierestrojki
Kiedy początek operacji – raporty dla Jakowlewa, przyczyny operacji (blok, apatia społeczeństwa).
1987 – w maju Gorbaczowa w Bukareszcie – zerwanie
 
3 października 1987 Securitate - Postelnicu zastępuje Julian Vlad
Listopad 1987 – Pacepa Czerwone Horyzonty, wystąpienia w Braszov
 
Spotkania spiskowców w Harastrau: Iliescu, Militaru, Vasile George, Burcan, Gelu Voican Voiculescu
 
1988 – Iliescu i Militaru – tworzą FSN – kontynuacja spisku Ioniţy z 1984
listopad 1988 podróże Brucana i jego rola (Sowiety, USA, Austria i Wlk. Brytania)
 
marzec 1989 – zjazd KPR, list 6 komunistów: Apostol, Bârlădeanu, Manescu, Parvulescu, Riceanu, Brucan (organizator)
 
wrzesień 1989 – apel FSN o niewybieralnie Conducatora – RWE (zjazd w listopadzie)
 
20 października nakaz wyjazdu pastora Lászko Tökes do Mineu, podróże kpt. Secu Virgila Măgureanu
 
1 grudnia nakaz do 15 grudnia ma być wykonany
 
16 grudnia – prowokacja w Timiszoarze – Laszko Tokes
 
17 grudnia – rozkaz strzelania i wyjazd Conducatora do Iranu (18-20)
 
21 grudnia – Secu a venit
 
22 grudnia 1989 – rozkaz Stanculescu, TV, różne rządy: Dascalescu, Verdeţa
7 nazwisk najważniejszych: Ion Iliescu, Petre Roman (reţeaua lui Caraman), Nicolae Militaru, Guşe, Likwidacja UM 0110
Rząd: przew. FSN Iliescu, wiceprzew. Mazilu, Roman – premier, Brucan – MSZ, Militaru - MON, Chiţac - MSW
 
TV – sowiecka ambasada – KC  - droga Iliescu
 
Inscenizacja rewolucji – przyczyny, przebieg, skutki
Do 22 grudnia 160 zabitych, po 944 zabitych (w stolicy 48 i 515)
 
25 grudnia – 60/70 tys. zabitych, Timiszoara - trupy, Wiliam Totok – rola dezinformacji
 
6 stycznia 1990 – wizyta Szewardnadze
 
12 stycznia 1990 – rozgrywka z Mazilu
 
21-23 stycznia demonstracje studenckie, Doinea Cornea opuszcza FSN, bo ten weźmie udział w wyborach.
 
Kontrowersje:
data wyborów,
FSN czy system wielopartyjny,
Żądano utworzenia rządu koalicyjnego,
rozwiązanie FSN przed wyborami
kto strzelał, rozwiązanie KPR
 
I minariada – 28 stycznia 1990 – partie historyczne i powstanie CPUN

Brucan – 4 lutego eliminacja
Militaru – 16 lutego elimininacja – przyczyny - CADA
koniec triumwiratu – duet Iliescu-Măgureanu (czy był kontrolerem GRU – lista Caramana)

II mineriada – 18 lutego
 
27 lutego Deklaracja z Timişoary p. 8 – dekomunizacja
19-23 marca 1990 - Muresz – powołanie SRI z Măgureanu (3 zabitych Węgrów i Rumunów, rannych 190 Rumunów i 88 Węgrów).
III mineriada – miasteczko studenckie 21-IV – 13-VI 1990 przyczyny, skutki, zakaz partii komunistycznej i winni strzelania (po wyborach likwidacja)
 
Brak jedności opozycji i klęska: PNL uważała, iż należy bardziej przekonywać FSN do reform niż go zwalczać i chciała za wszelką cenę wejść do gabinetu. Cămpeanu - należy bardziej przekonywać FSN do reform niż go zwalczać i chciała za wszelką cenę wejść do gabinetu.
Opozycja tworzy Konwencję Narodową na rzecz Ustanowienia Demokracji - Conventia Nationala pentru Instalaurarea Democratiei. Połączyła ona trzy partie historyczne PNTCD, PNL, PSDR, ekologów PER i organizację etniczną Węgrów UDMR, ale Cămpeanu tajnie negocjuje wejście do rządu – Petre Roman za. Liberałowie nomenklatury.
 
Maj 1990 – wybory prezydenckie
 
1990 – Iliescu – 85  (opozycja caranistów – Ratiu, jego stosunek do Secu)
 
20 maja 1990 wybory parlamentarne
 
FSN – 354 (263 i 91)

UDMR – 41 (29 i 12)
PNL – 39 (29 i 10)
PNTCD – 13 (12 i 1)
PSDR - 2
DROBNICA – PER – 9, MER – 13 (12 i 1), PUNR – 11 PDAR – 9
 
Walka w PNL przeciwko Pavela Câmpeanu i jego sojuszowi z Iliescu (kieruje Quintus – też TW)

Projekty gospodarki rynkowej Romana i opozycja w FSN grup Iliescu i starego apratu
Luty 1991 - zwrot ziemi do 10 ha na rodzinę, min. 0,5 ha na osobę. Rozdrobnienie - 80 proc. gospodartw poniżej 2 ha.
 
1 kwietnia 1991 - drugi etap liberalizacji cen, fala strajkowa, Iliescu obiecał CNID, iż w nowym gabinecie bez Romana opozycja otrzyma połowę resortów. Ostatecznie jednak żadna ze stron nie udzieliła koncesji opozycji, którą podzielił stosunek do prezydenta i premiera. (GRA). odejście z MON-u gen. Stanculescu.
 
Eugen Barbu i Corneliu Vadim Tudor, Adrian Păunescu, wojsko. Nacjonalizm plus Securitate, ideolodzy stalinizmu. W maju 1991 roku Barbu i Tudor utworzyli Partidul România Mare (wyparcie PUNR - niekomunistyczni nacjonaliści też).
 
AC – 100 tys., PAC (lipiec) wstąpił do CNID, następnie połączono opozycję parlamentarną w Conventia Democratica din Romania: 14 organizacji: 6 partii (PNŢCD, PNL, PSDR, PAC, PER, UDMR) oraz 7 organizacji i stowarzyszeń. W Konwencji najwięcej do powiedzenia mieli członkowie CNID i AC.
 
IV mineriada – 24-25 września 1991 upadek Romana, premierem Stolojan
 
Podział FSN, gdzie szefem był Roman i przedterminowe wybory parlamentarne i prezydenckie, dwa pokolenia w FSN: gorbaczowcy i jelcynowcy, przegrali jelcynowcy i komsomolcy, grupa Trocadero.
 
Od grudnia 1990 roku drogi Iliescu i Romana zaczęły się rozchodzić. W końcu marca 1991 roku odbyła się I Konwencja FSN. Romana wybrano "liderem krajowym", wypowiedział i się za jak najszybszymi wyborami. 23 września strajk w Jiu – Miron Cosma w porozumienia z Iliescu rzucił hasło: "Idziemy na Bukareszt". IV mineriada – 25 -29 września 1991 upadek Romana - 26, (akcja wyprzedzająca, Jelcyn), premierem Stolojan. Dalsze losy polityczne Stolojana do PNL, sojusz Romana z CD, kiedy zaniechano walki między partią Iliescu i Romana (PD).  Theodora Stolojana, od 1972 roku ekonomista w ministerstwie finansów, wprowadził do rządu opozycję konstruktywną: PNL i MER. PNL uzyskała dwa resorty: sprawiedliwości (Mircea lonescu Quintus - TW) oraz gospodarki i finansów (Gheorghe Danielescu) i dwu sekretarzy stanu: I. Sandulescu przyjęto do MSZ, a Mirczę Vaidę do ministerstwa prac publicznych.
 
Następnym etapem rywalizacji o władzę stała się walka o opanowanie FSN – 1991/1992. Konwencja FSN – 27-29 marca 1992. Platforma Romana - 64% głosów. Pokonanym zwolennikom Iliescu nie pozostało nic innego jak wystąpić z FSN. Dezintegracja. FDSN – Adrian Năstase - 65, zaś FSN 146 deputowanych w Izbie Poselskiej. Konieczność wyborów.
 
Cămpeanu popierał w istocie Iliescu w nadziei, że zostanie u niego premierem, dążył do wyeliminowania z konwencji PAC-u jako rywala, UDMR, gdyż postanowił zagrać kartą nacjonalistyczną. Campeanu wycofał PNL z Konwencji w kwietniu 1992. Coposu uratował Konwencję. Rozłam w PLN część pozostaje w CD. Długa walka o eliminację Cămpeanu.
 
CIEMNY OKRES 1992 -1996

Jesień 1992 
 
Powstanie CD, po raz pierwszy opozycja ma siłę ale jest skazana na sojusz z FSN Romana
 
1992 – Iliescu – 61,5 wrzesień
Wybory prezydenckie i parlamentarne 27 wrzesień 1992 – Iliescu - 5,5 miliona wyborców (47,5%), na Constantinescu - 3,6 miliona (31%), na Funara - 1,3 miliona (11%). Na Druca - 316 tysięcy (2,7%). II. tura Iliescu - 7,3 mln głosów (61 ,3%), na Constantinescu (CD) - 4,6 mln (38,7%).
 
FDSN (FSN Iliescu) – PSM – PRM – PUNR – 175  koalicja parlamentarna, a od 1994 rządowa
Nicolae Văcăroiu – figuranta Iliescu
CD – 82, UDMR – 27, FSN – ROMAN – 43 – 152
 
Cuda – Unieważniono 1,6 miliona głosów (13,4%) - Gdyby nie fałszerstwa wyborcze, Konwencja i FSN Romana uzyskałyby absolutną większość w obu Izbach. Okres korupcji i stagnacji.
 
Konferencja krajowa wybrała nowym przewodniczącym PNL Mirczę lonescu Quintusa - TW (27.02.1993), zaś Câmpeanu musiał zadowolić się stanowiskiem wiceprzewodniczącego i na razie odsunął się od działalności politycznej, poświęcając swój czas bankowości. Luty 1993 zjednoczenie liberałów. Powrót do CD.  FSN – PD (czerwiec 1993), FDSN – PDSR (1994).

PUNR i piramida Caritas (Securitate)

Od 1993 zbliżenie CDR – PD przekreślenie IV mineriady 

Lato 1996 Văcăroiu zgłasza Rumunią do NATO

OKRES REFORM CDR
 
Wybory prezydenckie 1996 – Constantinescu 54,4  contra Iliescu – 45,5

Wybory parlamentarne 1996
 
PDSR (Iliescu) – 91 (41), PUNR – 18 (Senat - 7), PRM – 18 (Senat - 8) RAZEM 137
CDR – 122 (Senat - 53), USD (PD, PSDR) – 53 (Senat - 23), UDMR – 25 (Senat - 11) razem 200 (147 konieczność sojuszu z PD Romana – konsekwencje)
 
Okres CD – premierzy Victor Ciorbea (1996-1997)– Radu Vasile (1998-2000)– Mugur Isărescu TW/Iliescu (po śmierci Coposu koniec caranistów, polityka Coposu).

Restrukturyzacja górnictwa, prywatyzacja molochów, (prywatyzacja zakończona w 2008, pozostało 65 spółek), otwarcie karir dla młodych. ALE - nieustanne kłótnie, walki frakcyjne, afery (przemyt wojkowy).
Prywatyzaja - 3.831 spółek za 1,2 mld dolarów,udział kapitału zagranicznego (1992-1996 - 2.785 za 36mln dolarów)
Reformy, zaproszenie do Unii (grudzień 1999) problem różnic CD i PD, zahamowanie reform. Rola hamulcowego reform - PD Romana (np gospodarstwa do 50 ha)
Lustracja (losy ustawy Ticu Dumitrescu), CNSAS - 1999
Koszty reform- z 20 do 45 proc. społeczeństwa poniżej progu ubóstwa.

1998 - promocja PRM - tu przechodzi Gheorghe Funar z PUNR Tabară, koniec PUNR, przejęcie jego bazy wyborczej

1999 rok – próba zamachu stanu (wypuszczenie Cosmy ar. 1997 za mineriadę IV) – strajk 3 - 17 stycznia Miron Cosma V (21.01.1999 Costeşti, rola SRI),porozumienie - nie będzie zamykania kopalń i VI Mineriada (17 lutego Stoeneşti-Olt), aresz i skazanie Cozmy na 18 lat za IV Mineriadę (ułaskawiony 2004 przez Năstase).
 
rozbicie opozycji CD, rola negatywna (walka z premierami Ciorbea i Vasile, promocja Isărescu) i wycofanie się Constantinescu z wyborów prezydenckich i jego skutki. Rola Zoe Petre, Secu.
2000 - wyjście PNL z CDR by ratować się.

 
2000-2004  RESTAURACJA
 
Wybory prezydenckie 2000 – Iliescu – 66,8 contra Tudor – 28/33 (I/II tura) – sens operacji popieramy mniejsze zło, restauracja
 
Wybory parlamentarne
 
Koalicja – PSD (PDSR) - 155 (Senat - 65), PNL – 30 (Senat - 13), UDMR – 27 (Senat - 12) razem 212  premier Adrian Năstase. Jest to rząd mniejszościowy z poparciem koalicji parlamentarnej, postkomuniści wybierają Europę, gra – są zaporą przeciwko byłym sojusznikom (1992-1996) - komunistycznym nacjonalistom
 
Rząd izoluje PRM – 84 (Senat - 37), 
W opozycji PD – 31 (Senat - 13) na marginesie, odsunięcie Petre Romana i jego miejsce zajmuje Traian Băsescu (opcja proamerykańska).

Poparcie PNL i UDMR dla Iliescu pod hasłem izolacji PRM, likwidacja PNTCD, na czele PNL po odejściu Quintusa Valeriu Stoica potem Stolojan, z-cy Tăriceanu, Patriciu,
PSDR łączy się z PDSR powstaje PSD (2001) na czele człowiek Iliescu Adrian Năstase (koalicja przed wyborami 2000)
 
2002 - premier Adrian Năstase z poparciem Węgrów, kurs na integrację z NATO i UE , PNL w opozycji,
(opozycja: PNL, PD, PRM)

2002 do PNL- przechodzą dysydenci od Iliescu - Adrian Meleşcanu - Alianţa pentru Progres. Brak sił czysto niekomunistycznych. Kolonizacja PNL przez komsomolców na prowincji. 
2001 - do PD przechodzi grupa Virgila Măgureanu, kpt. Secu - szef SRI, prawa ręka Iliescu, z którym się pokłócił, mimo spiskowania wspólnego od 1982 roku
PD - Traian Băsescu (TW DIE), minister transportu 1991-1992 i 1996-2000, burmistrz Bukaresztu 2000-2004
2000-2004 wzost gospodarczy, europeizacja

2003 sojusz PNL- PD - rola USA, ambasador Michael Guest
2004 - przyjęcie do NATO (Kosowo, Afganistan, Irak)

Wybory prezydenckie 2004 – Traian Băsescu contra Adrian Năstase

Wybory parlamentarne 2004

Parlament – 346, vacaty – 14 było – 332 większość - 167        próg 5 i 9 proc.
Dwie grupy: PDSR – 113, PUR – 19 razem 132       (Senat - 57)
                     PNL – 64, PD – 48,  (Senat - 47) UDMR – 22 (Senat - 10) razem 134 (153 z Danem Voiculescu)
Drobnica narodowa – 18
PRM – 48 (Senat - 21) bez zdolności koalicyjnej (z PDSR mieliby – 161, a z PUR – 180 ) - straszak antyeuropejski
 
– PUR – skąd ta partia, przykład prywatyzacji nomenklaturowej przez Securitate. AC Dunărea. Handel bronią, ukrywanie terrorystów za pieniądze itp. Rola Humanistów, partia prywatna Dana Voiculescu – TW „Felix”.

Premier Călin Popescu Tăriceanu (Dinu Patriciu) – PNL – PD – UDMR - PUR/PC
 
PD-L (od 2007) czyli dawne PD – steruje Băsescu, przew. Emil Boc, przyşţczyli siŢ byli przewodniczţcy PNL Stolojan, Stoica i inni.
PSD – Năstase zastępuje młody Mircea Geoana, był w jego rządzie szefem MSZ.
PNL – przew. Călin Popescu Tăriceanu (po Stolojanie), rola oligarchów Dinu Patriciu i Relu Fenechiu, gdyTăriceanu zostaje premierem, szefem PNL – Crin Anonescu (p.o. na staşe od 2009)

15 grudnia 2006 - potępienie komunizmu oficjalne - zasługa Băsescu.

Grudzień 2006 - wychodzą Humaniści TW "Felixa" z rządu zwalczani od wyborów 2004 roku przez prezydenta Băsescu i PD-L 

1.01.2007 - Unia Europejska (negocjacje od lutego 2000)

Koniunktura ale też życie na kredyt, reformy - podatek liniowy 16 proc.
Wojna Băsescu contra Tăriceanu

PSD - od 2005 władzęobejmuje Mircea Geona - walka z ludźmi Iliescu, zmiana pokoleniowa
  
Luty 2007 PSD powołuje komisję Dana Voiculescu TW "Felix" ds. zbadania działalności Pezydenta Băsescu (też DIE).
wojna PSD przeciwko Băsescu, w kwietniu zawieszenie prezydenta Băsescu i odwieszenie po nieważnym referendum. Rząd mniejszościowy Tăriceanu i UDMR z poparciem Geoany PSD.

Marzec 2007 –zerwanie PNL i DP-L, rząd mniejszościowy PNL - UDMR Tăriceanu z poparciem PSD Geoany. 

Kryzys, spadek PKB o ponad 7 procent
31 stycznia 2008 Trybunał Konstytucyjny obalił ustawę Ticu, CNSAS - nielegalny - działa dalej dzięki rozporządzeniu premiera Tăriceanu. 

 
Wybory parlamentarne 2008
 
Posłów 334, w tym 18 mniejszości narodowych
Większość  - 170
Camera Deputaţilor                                                                   Senat,
PSD+PC (były PUR) - 114 mandatów,                                    PSD+PC (PUR) - 49,
PD-L - 115 mandatów,                                                              PD-L - 51,
PNL - 65 de mandate,                                                                PNL - 28,
UDMR - 22 de mandate.                                                             UDMR - 9.
 
Elektorat PRM  do PSD, elektorat PSD do PD-l
Koalicja PSD - PD-L (114 plus 115), mimo poprzedniej wojny z Băsescu i jego zawieszenia. Przezwyciężono podział IV Mineriady. Propozycja PNL-PD-L odrzucona przez PD-L.
 
Premierem Emil Boc, przew. PD-L, działacz z Siedmiogrodu- figurant
 
Zniknięcie PRM – 3,5 proc (próg – 5 proc.), dlaczego „moczarowcy” niepotrzebni?
Rozłamy w PD-L, niezadowoleni do wykorzystania - poszli do UNPR 
Charakter podziału w 3 głównych partiach: PSD – PD-L- PNL

Październik 2009 - PSD występuje z koalicji z PD-L, Boc utrzymuje się dzięki poparciu UDMR, rząd mniejszościowy

Wybory prezydenckie 2009
 
Băsescu contra Geoana, po przegranej odejście Geoany i awans Victora Ponta z wice na przewodniczącego (2010), różnice klanowe i pokoleniowe, czystki ludzi Geoany i Iliescu.

W PNL - rezygnacja Tăriceanu i szefe Crin Antonescu (2009).

Luty 2011 - sojusz PNL-PD-L i PUR/PC - USL (d. opozycja plus komsomolcy plus wywiad zagraniczny Secu)

Luty - kwiecień 2012 – rząd przejściowy Mihai Ungureanu (PD-L,) proamerykański (tarcza, MSZ u Tăriceanu 2004-2006, wtedy w PNL),  utworzony po demonstracjach sterowanych przez służby wojskowe i agenturę rosyjską 
Koalicja: PD-L  -  UDMR i UNPR - rewanżyści-secesjoniści z PSD i PNL załośona w marcu 2010

Maj 2012 Rząd Victora Ponty – PNL – PSD-PUR/PC (284 mandaty), PD-L w opozycji, walka z Băsescu, zawieszenie i odwieszenie.
PNL/PSD kalkulacje propagandowe (hasło: skończyć z cwniakami), sprawy rosyjskie, różne podejście do zjednoczenia z Mołdową.
Stan z października 2012 - Băsescu - Patriciu - Vladimir Filat PLD - Plahotniuc - Patrioci Mołdowy
Układ sił w Mołdowie: Filat - premier oligarcha, Marian Lupu PD i inni - Vladimir Plahotniuc - oligarcha - agentura Gazpromu

Victor Ponta - PNL Moldova (przew. Vitalia Pavlicenco agent KGB 1977-1985 - publikacja Roncea-Secu)
 
Partia Ludowa Dana Diaconescu – PPDD – agentura rosyjska (Radu Orzaţă)

Krążenie elit, np. Stolojan, Stoica itp - rywalizacja grup interesu, koniec podziału politycznego, model: fanarioci

Rola oligarchów: Dinu Patriciu, Relu Fenechiu (PNL Jassy), Sorin Octaviu Vântu (TW "Nuş" 1983-1988, podpis w więzieniu za kradzież), Dan Voinea
Rola medialna oligarchów:
Dan Voiculescu TW "Felix" (DIE, Dunărea, PUR/PC) - stacje tv, Jurnalul Naţional - Ponta
Hotnews.ro (przykład Doriana Sima, prawdziwy właśiciel V.) - Băsescu
Dan Diaconescu - stacje tv PPDD (agentura rosyjska) - Băsescu
Dinu Patriciu - Adevărul (za Petrom sprzedany Kazmunaygaz) - PNL aripa Tăriceanu, PSD (Năstase), obecnie Băsescu, mimo sojuszu PNL-PSD przeciw PDL i Băsescu

9 grudnia 2012 – wybory parlamentarne

Listopad/grudzień 2014 - wybory prezydenckie

System prezydencko-parlamentarny
Prezydent desugnuje premiera po konsultacjach z partiami
Rząd zatwierdzany przez Zromadzenie Narodowe (Izba Deputowanych i Senat głosują razem)
Od 2004 roku kadencja 5 letnia prezydenta i od 2008 roku mieszany system wyborczy do parlamentu (listy i indywidualni), próg 5 proc.
Ilość mandatów ustalana według liczby ludności: 1 na 70 tys. i 1 na 160 tys.
Przewodniczący sejmików powiatowych i burmistrzowie wybierani w wyborach powszechnych (first pass the post)
Sejmiki (Rady powiatowe) - wybory proporcjonalne z 5 proc. progiem.
18 mandtów dla członków organizacji mniejszości narodowych.

Autor publikacji: 
INTERMARIUM: