W języku polskim dysponujemy przestarzałą już pracą W. Kosmana, Historia Białorusi, Wrocław 1979. Początki państwa białoruskiego z punktu widzenia ruchu odrodzenia narodowego przedstawił Mikoła Jermałowicz, Starażytnaja Biełaruś. Połacki i nowaharodski peryjady, Miensk 1990, s. 366. Ten sam autor omawia powstanie Wielkiego Księstwa Litewskiego jako państwa białoruskiego i współtworzonego przez książąt białoruskich w polemicznej broszurze: Pa sladach adnaho mira, Miensk 1991, s. 96. Obfita jest literatura białoruska poświęcona Skarynie, gdyż był to jeden z nielicznych tematów narodowych dozwolonych przez cenzurę, np. praca zbiorowa Skaryna i jaho epocha, Miensk 1990, s. 480; Juryj Łabyncau, Paczataje Skarynam. Biełaruskaja drukawanaja litaratura epochi Reniesansu, Miensk 1990, s. 334. Praca ta, napisana w oryginale po rosyjsku, odwołuje się jeszcze do takich znawców kultury białoruskiej jak K. Marks, F. Engels i W. I. Uljanow. Rozwój terytorialny i ludnościowy Białorusi przedstawia za pomocą licznych map J. J. Szirajew, Ruś Biełaja, Ruś Czernaja i Litwa w kartach, Miensk 1991, s. 118. Rolę bitwy grunwaldzkiej w tworzeniu świadomości historycznej i narodowej możemy poznać czytając powieść w języku rosyjskim Konstantina Tarasowa, Pohonia na Griunwald, Minsk 1991, s. 287. Ten sam autor, ale występujący już jako Kastuś Tarasau pisze Pamiać pra lehendy. Pastaci biełaruskaj munuuszczyny, Miensk 1990, s. 263. Jest to zbiór szkiców historycznych w języku białoruskim, obejmujących okres od X do XIX wieku. Spojrzenie na historię Tarasawa odzwierciedla przede wszystkim poszukiwanie przez obecny ruch od- rodzenia narodowego historycznych i ideowych korzeni dla współczesnej tożsamości białoruskiej. Istotne znaczenie ma dla niej wydanie artykułów Konstantego Kalinowskiego, czyli Kastusia Kalinauskiego, z lat 1862-1863; K. Kalinowskij, Iz pieczatnogo i rukopisnogo nasledija, Minsk 1988. Historię białoruskiego ruchu narodowego od początku, tj, od 1902 do 1943 roku przedstawił Jerzy Turonek, Wacław Iwanowski i odrodzenie narodowe Białorusi, Warszawa 1992, s. 148. Tegoż autora: Białoruś pod okupacją niemiecką, Warszawa-Wrocław 1989, s. 186, ukazała się nakładem Wersu i potem nakładem Książki i Wiedzy, Warszawa 1993, s. 287. Okres sowiecki jest bardzo słabo opracowany. O białorutenizacji i likwidacji kadr narodowych w latach trzydziestych pisze Anthony Adamowich, Opposition to Sovietization in Belorussian Literature (1917-1957), Munic.h 1958. W latach 1950-tych ukazywał się w Monachium "Biełaruski zbornik", w którym można znaleźć dużo artykułów dotyczących historii BSSR. Z kwietnia 1977 roku pochodzi List do rosyjskiego przyjaciela, poruszający kwestię rusyfikacji: Letter to a Russian Friend, London 1979. Co roku Białoruska Grupa Robocza w RFN (adres: Sofia Sienko, Fraunhofstrasse 4, 5300 Bonn 1, BRD) wydaje w formie powielaczowej "Informationshefte", w których omówione są najważniejsze wydarzenia i problemy Białorusi z roku poprzedniego. Stosunek Polaków na Białorusi do przyszłości tego kraju i narodu ma już swoją literaturę: Jan Jurkiewicz, Rozwój polskiej myśli politycznej na Litwie i Białorusi w latach 1905-1922, Poznań 1983, s. 260; Krystyna Gomółka, Polskie ugrupowania polityczne wobec kwestii białoruskiej 1918-1922. W przygotowaniu w wydawnictwie Gryf znajduje się praca Krystyny Gomółki, Białorusini w II Rzeczypospolitej Stosunki polsko-białoruskie w okresie międzywojennym przed- stawiła z lewicowego, jeśli nie wręcz komunizującego, punktu widzenia Aleksandra Bergman, Sprawy białoruskie w II Rzeczypospolitej, PWN, Warszawa 1984. Wydawnictwo Gryf opublikowało dwa reprinty dotyczące formowania się polskich jednostek wojskowych na Białorusi: Józef Dziczkaniec, Samoobrona. ziemi lidzkiej, Warszawa 1992, s. 174 i gen. Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi, Warszawa 1992, s. 103. O chadecji białoruskiej pisał Wiktor Jarmołkowicz, Białoruska Chrześcijańska Demokracja, "Więź", nr 11-12, Warszawa 1986, s. 162-183. O próbach współpracy między różnymi nurtami politycznymi ruchu białoruskiego a rządem RP pisze Jerzy Turonek, Kwestia białoruska w polityce obozu londyńskiego (1941- 1944),."Studia z dziejów ZSRR i Europy Środkowej", t. XIX, Warszawa 1983, s.131-158. Do ciekawych prac należą: Piotr Wróbel, Kształtowanie się białoruskiej świadomości narodowej a Polska, "Prace IH UW", Warszawa 1990; zbiór esejów Sokrata Janowicza, Białoruś, Białoruś, Warszawa 1987, zawiera wiele zachwytów nad Białorusią sowiecką. O Białorusinach na Białostocczyźnie piszą: Marek Ziółkowski, Szkice o kościołach obrządków wschodnich w Polsce północno-wschodniej, Warszawa 1985; Grzegorz Sosna, Bibliografia parafii prawo- sławnych na Białostocczyźnie, Białystok 1985.