Estoński dziennik „Eesti Päevaleht” z 6 stycznia 2001, Kai Kalamees, Wizowe procedury zmuszają tysiące nie-Estończyków do przyjmowania obywatelstwa rosyjskiego. Wprowadzenie przez Rosję z początkiem roku surowszych wymogów wizowych dla mieszkających w krajach bałtyckich bezpaństwowców zmusza licznych rosyjskojęzycznych mieszkańców Estonii do ubiegania się o rosyjskie obywatelstwo.
„W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba rosyjskich obywateli mieszkających w Estonii wzrosła już o dwa tysiące”- informuje rzecznik prasowy Urzędu Obywatelstwa i Migracji (KMA) Urmas Krull. Według słów Krulla liczba podań o obywatelstwo rosyjskie najbardziej wzrosła w listopadzie i grudniu. „W Tallinie był to wzrost w granicach 40 proc., w Ida-Virumaa liczba podań wzrosła dwukrotnie”- mówi rzecznik.
Główną przyczyną wyboru paszportu rosyjskiego stała się utrata w listopadzie przez mieszkańców Narwy i Setumaa możliwości przekraczania granicy według uproszczonej procedury. Mieszkańcy pogranicza zaczęli preferować obywatelstwo rosyjskie także z powodów ekonomicznych: bezpaństwowcy od 1 stycznia 2001 za wizę wjazdową do Rosji muszą każdorazowo płacić 210 estońskich koron [1 USD = 16,5 EEK]. Także w styczniu pod drzwiami rosyjskiego konsulatu stoi mnóstwo ludzi chcących złożyć podanie o przyznanie obywatelstwa Federacji Rosyjskiej. „Wczoraj w południe przed konsulatem przy ulicy Laia w Tallinie, stało około trzydziestu osób”- pisze dziennik. –„Jedni czekali na wizy, inni chcieli wymienić stare paszporty rosyjskie na nowe, ale byli też tacy, którzy niechętnie mówili estońskim dziennikarzom o powodach swojego oczekiwania. To ci, którzy chcą dostać obywatelstwo Rosji.” „Każdy ma własne problemy z paszportem. Najlepiej, gdyby było podwójne obywatelstwo”- mówi jedna z oczekujących kobiet.
Od 1 stycznia trudniej także, niż to było dotychczas, otrzymać obywatelstwo Federacji Rosyjskiej. Uproszczone procedury dotyczą tylko tych mieszkańców Estonii, których najbliżsi członkowie rodzin (matka, ojciec, mąż) są obywatelami rosyjskimi. W innym wypadku trzeba, za pośrednictwem ambasady, skierować specjalne podanie o przyznanie obywatelstwa do prezydenta Władimira Putina. Władze rosyjskie czasu na odpowiedź mają maksymalnie rok...
Według sondażu przeprowadzonego w 2000 r., aż 46 proc. bezpaństwowców zadeklarowało, że nie chce ubiegać się o obywatelstwo estońskie, ponieważ to utrudniłoby im podróże do Rosji i innych państw WNP. „82 proc. nie-Estończyków utrzymuje związki z mieszkającymi w Rosji krewnymi, przyjaciółmi lub partnerami handlowymi. 50 proc. deklaruje ścisłe związki z innymi krajami WNP”- informuje minister ds. narodowości Katrin Saks. „Nie należy się w tym pragmatycznym zachowaniu doszukiwać objawów nielojalności wobec Estonii czy niechęci do nauki języka estońskiego – choć to drugie ma bezpośredni wpływ na możliwość otrzymania estońskiego obywatelstwa”- tak pani minister ocenia wzmożone wśród bezpaństwowców zapotrzebowanie na paszporty rosyjskie.
Według danych Urzędu Obywatelstwa i Migracji w Estonii, na 1,4 mln mieszkańców, 1,1 mln posiada obywatelstwo Estonii, liczbę obywateli Rosji szacuje się na 95 000, a bezpaństwowcy to około 174 000 ludzi.