A LATKA LECĄ ... maj

Maj 1988

2 maja 1988 - strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Gdańsku. Trwał 10 dni, komitety strajkowe przekształciły się w komitety organizacyjne „S”.

11 maja 1988 - ustawa o nadzwyczajnych uprawnieniach dla Rady Ministrów, umożliwiająca nakazy i zakazy w działalności gospodarczej.

Maj 1990

2 maja 1990 - biskupi zażądali wprowadzenia do szkół lekcji religii. Istniało już 30 szkół społecznych.

4 maja 1990 - KKW "S" protestowała przeciwko utrzymaniu przez sejm uprzywilejowanych emerytur byłych esbeków i UB.

10 maja 1990 - szefem UOP został Krzysztof Kozłowski, jego zastępcą Andrzej Milczanowski, szczeciński działacz podziemnej „S”. Opowiedział potem o nieskrępowanej działalności agentów KGB w gmachu UOP i MSW.

12 maja 1990 - powstało Porozumienie Centrum z przewodniczącym Jarosławem Kaczyńskim. Hasła: przyspieszenie i Wałęsa na prezydenta.

13 maja 1990 - na zebraniu Komitetu Obywatelskiego Wałęsa zachęcił do "wojowania", czyli do pluralizmu, co historii przeszło to jako „wojna na górze”.

14 maja 1990 - PC zgłosiło kandydaturę Wałęsy na prezydenta RP.

27 maja 1990 - pierwsze wolne wybory samorządowe, frekwencja około 42,1 %. 41 % otrzymali kandydaci „S”, 38 % kandydaci niezależni.

28 maja 1990 - po 10 dniach Wałęsa doprowadził do zawieszenia strajku generalnego kolejarzy. TVP poinformowała o tym w 24 minucie dziennika wieczornego.

Bezrobocie wyniosło 443 tys. osób.

Prezesem PSL został Roman Bartoszcze, brat zamordowanego w stanie wojennym Antoniego.

Maj 1991

10 maja 1991 - sejm uchwalił ordynację wyborczą, wybory proporcjonalne, współczynnik d`Hondta, lista krajowa. Wyborca stawiał x przy nazwisku, co dawało nieograniczone możliwości "tworzenia" nieważnych głosów podczas ich liczenia.

14 maja 1991 - zjazd PSL, prezesem został Waldemar Pawlak.

17 maja 1991 - Balcerowicz wprowadził o północy zmianę kursu dolara po blisko półtorarocznym usztywnieniu kursu (to drugie źródło fortun - długoterminowe lokaty, założone ponad rok wcześniej przez osoby pewne, że sztywny kurs potrwa co najmniej rok).

19 maja 1991 - kongres KLD. Przewodniczącym Donald Tusk.

Wałęsa w Izraelu. Przeprosił o wybaczenie za każdy przypadek zła, wyrządzonego Żydom przez Polaków. „Le Quotidien de Paris” z 21 maja: „Wałęsa prosił o wybaczenie za polski antysemityzm i uwikłanie w Holocaust.” „Guardian” z 21 maja: „Szamir: Polskie zbrodnie wojenne nie będą zapomniane.” Krzysztof Leski w „Daily Telegraph”: przeprosiny Wałęsy to dla Polaków próba „otrząśnięcia się z pozostałości antysemityzmu i współpracy w nazistowskiej eksterminacji Żydów polskich w czasie II wojny światowej”.

23 maja 1991 - szefem NIK został Walerian Pańko.

29 maja 1991 – o aferze FOZZ po raz pierwszy w prasie (w tygodniku „Spotkania”).

Maj 1992

6 maja 1992 - Tomasz Gruszecki, minister przekształceń własnościowych, skrytykował plan Wałęsy „100 mln” dla każdego.
9 maja 1992 - w części prezydium UD (Geremek, Rokita, Frasyniuk) poufna
koncepcja sojuszu z PSL i poparcia Waldemara Pawlaka na premiera.

12 maja 1992 - Izba Wojskowa SN uchyliła wyrok na pisarza Marka Nowakowskiego za działanie na rzecz obcych organizacji, czyli Instytutu Literackiego w Paryżu.

18 maja 1992– Parys do dymisji, kierownikiem MON Romuald Szeremietiew.

17 maja 1992 - prokuratura wystąpiła do Izraela z wnioskiem o ekstradycję Bagsika i Gąsiorowskiego z Art-B.
Św.
Andrzej Bobola został ogłoszony patronem Metropolii Warszawskiej.

22 maja 1992 - Wałęsa i Jelcyn (Rosja) podpisali w Moskwie traktat o przyjaźni i współpracy. Premier Olszewski w szyfrogramie przypomniał Wałęsie o pominiętym pkt. 7 umowy, który zakazywał pozostawienia w Polsce spółek polsko-rosyjskich w byłych radzieckich bazach wojskowych.

Nowym szefem Radiokomitetu został Zbigniew Romaszewski; pod naciskiem szefa Komisji Kultury Juliusza Brauna (UD) zlikwidował telewizyjny program "Reflex" Jacka Kurskiego i Piotra Semki.

23 maja 1992 - Sejm odwołał Parysa na wniosek premiera.

26 maja 1992 - Wałęsa wycofał poparcie dla rządu Olszewskiego, uzasadniając to lekceważeniem go.

W dzienniku "Nowy Świat" Krzysztof Wyszkowski zasugerował, że minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski był agentem SB, podobnie jak liczni parlamentarzyści i urzędnicy państwowi. Redaktor naczelny „NŚ”, Piotr Wierzbicki, zmuszony do dymisji.

28 maja 1992 - na wniosek posła Janusza Korwin-Mikkego (UPR) Sejm przyjął uchwałę "lustracyjną". Dzień potem Wałęsa w telewizji ostrzegł czyszczącego fajkę Macierewicza przed konsekwencjami.

30 maja 1992 - UD złożyła wniosek o odwołanie rządu Olszewskiego. Socjolog, Mirosława Marody w „GW” określa działania prolustracyjne jako „reakcję paranoiczną”.

Maj 1993

3 maja 1993 - Order Orła Białego otrzymał jako pierwszy Polak w III RP papież Jan Paweł II.

5 maja 1993 - strajk pracowników sfery budżetowej, strajki nauczycieli doprowadziły do przesunięcia matur.

10 maja 1993 - „S” zerwała rozmowy z rządem, gdy okazało się, że brakuje ok. 4 bilionów zł na podwyżki płac dla budżetówki. Jednocześnie wyszło, że podobną kwotę zmarnowała Agencja Rynku Rolnego na pożyczki dla prywatnych firm i zakup nieświeżej żywności. (AD)

Krzysztof Skubiszewski wycofał swoją kandydaturę do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, wróble z Hagi ćwierkały, że chodzi o lustrację.

Marek Kamiński i Wojciech Moskal zakończyli pieszą wyprawę przez Grenlandię.

11 maja 1993 – likwidacja tygodnika „Spotkania”.

Zwolniono z aresztu Wojciecha Dobrzyńskiego, dyrektora Biura Parlamentarnego PC po 52-dniowej głodówce.

W USA oceniono, że Polska ma 20 % udziału w europejskim rynku amfetaminy.

15 maja 1993 - w Krakowie złożono prochy gen. Hallera, przywiezione z Londynu.

17 maja 1993 - prokuratura podsumowała ostatni rok: poszło ok. 100 aktów oskarżenia w sprawach afer, w których straty Skarbu Państwa szacowane były po kilkadziesiąt mld zł: import alkoholu, paliw, zaniżanie wartości nieruchomości pod kredyty bankowe; do tego sprawa Humera i kilkunastu innych pracowników MBP. Upadł dziennik „Nowy Świat”. Książę Karol z wizytą w Polsce. Dalajlama z wizytą w Polsce.

18 maja 1993 - jednogodzinny ogólnopolski strajk kolejarzy i „prawicowa” demonstracja antybelwederska.

Duńczycy w drugim referendum opowiedzieli się za wstąpieniem do Unii Europejskiej.

19 maja 1993 - Alojzy Pietrzyk z "S" w imieniu posłów „S”, PC, ChD, PL, RdR, UPR i Akcji Polskiej złożył wniosek o odwołanie rządu Hanny Suchockiej. Za głosowały SLD, PSL, KPN, "S", PC, ChD, PL, RdR, UPR i AP.

21 maja 1993 - generalny strajk komunikacyjny w Warszawie. Na ulice wyjechało około miliona zarejestrowanych w stolicy samochodów.

25 maja 1993 - Matka Teresa z Kalkuty z wizytą w Polsce.

26 maja 1993 - w Paryżu zginął w wypadku poeta Jacek Bieriezin.

27 maja 1993 - w Biłgoraju aresztowano adwokata, handlującego dziećmi.

28 maja 1993 - Sejm jednym głosem przegłosował wotum nieufności do rządu Suchockiej, bo minister sprawiedliwości Dyka spóźnił się na głosowanie. Pietrzyk: „Dzisiaj - w wolnej Polsce - w naszym życiu nadal są obecne kłamstwo, niesprawiedliwość, nędza i upokorzenie.”

Sejm uzupełnił ordynację wyborczą o oświadczenie lustracyjne kandydatów.

Afera „karabinowa” Szwondera i innych z Łucznika w toku.

Aresztowano Tadeusza O., głównego udziałowca tzw. banku Bogatina w Lublinie, pod zarzutem wyłudzenia z FSO 16,8 mld zł.

29 maja 1993 - Wałęsa nie przyjął dymisji rządu i rozwiązał parlament. 2-3 tys. agencji ochrony zatrudniało 100-150 tys. osób, przeważnie byłych funkcjonariuszy SB.

Maj 1994

CBOS - 58 % badanych uważało, że należałoby karać pracowników UB i SB, którym można przedstawić konkretne zarzuty.

4 maja 1994 - wiceministrem spraw wewnętrznych w rządzie Pawlaka został Zbigniew Sobotka (b. członek BP KC PZPR, oskarżany o współpracę ze Stasi, szef późniejszej akcji powodziowej w lipcu 1997).

8 maja 1994 - wybory na Węgrzech wygrali postkomuniści.

11 maja 1994 - SLD podjęło próbę przywrócenia uprawnień kombatanckich funkcjonariuszom b. SB, MO i innych służb mundurowych.

23 maja 1994 - weszła w życie ustawa o prawie autorskim, ale bez aktów wykonawczych (wprowadzono je po 6 latach).

27 maja 1994 - w Warszawie. 40 tys. demonstrantów „S”.

Maj 1995

Decyzja o zewnętrznej wymienialności złotego.

1 maja 1995 - strajk kolejarzy na Śląsku. Wywalczyli 60 zł podwyżki.

W 50. rocznicę zakończenia wojny prezydent Wałęsa skrytykował w Sejmie postkomunistów i wypomniał premierowi Oleksemu obecność na uroczystościach w Moskwie.

13 maja 1995 - SdRP wysunęła na prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Na Kwaśniewskiego - 20 %, na Kuronia - 15 %, na Wałęsę i Strzembosza - po 8 % (CBOS).

12 maja 1995 - doradcą premiera Oleksego został Andrzej Drawicz i Anatol Lawina, szefem doradców b. major SB, Andrzej Anklewicz.

21 maja 1995 - rozpoczął się proces milicjantów, oskarżonych o śmiertelne pobicie Grzegorza Przemyka.

26 maja 1995 - Sąd Najwyższy uchylił wyrok śmierci z 1984 na płk. Ryszarda Kuklińskiego.

Minister sprawiedliwości Jerzy Jaskiernia (SLD) umorzył ostatecznie sprawę pożyczki moskiewskiej (Millera i Rakowskiego).

Maj 1996

1 maja 1996 - ustawa o zakazie reklamy papierosów.

14 maja 1996 - Mariana Krzaklewskiego i jego trzech współpracowników deportowano z Białorusi.

31 maja 1996 – anulowano peerelowskie amnestie wobec przestępstw funkcjonariuszy. Pozwoliło to unieważnić uniewinnienie milicyjnych zabójców z 31 sierpnia 1982 w Lubinie.

Rząd polski uwłaszczył na rzecz Rosjan tereny i budynki w Warszawie, dzierżawione przez nich wcześniej.

Maj 1997

25 maja 1997 – w referendum konstytucyjnym wygrał jedyny projekt - 52,71 % głosów, przy frekwencji 42,86 %. Przeciwko głosowała Polska południowo-wschodnia oraz województwo gdańskie.

Rozpoczęła się kolejna rozprawa o sądowa o zabójstwo górników w kopalni Wujek.

31 maja - 10 czerwca - pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski. Msza św. w tysiąclecie śmierci św. Wojciecha.

Maj 1998

1 maja 1998 - Order Orła Białego dla Leszka Kołakowskiego.

12 maja 1998 - na wniosek Dariusza Przywieczerskiego, prezesa Universalu, Sąd Wojewódzki w Warszawie zakazał wznawiania książki Mirosława Dakowskiego i Jerzego Przystawy „Via Bank i FOZZ - o rabunku finansów Polski”.

14 maja 1998 – w „Monitorze Polskim” pierwsze oświadczenia „lustracyjne”.

13 maja 1998 - na stu zbadanych przez „Gazetę Wyborczą” Polaków 92 twierdziło, że w ich domu zakazane jest chodzenie nago. „Tylko niecałe 5 proc. matek rozbiera się przy córkach” - martwił się Piotr Pacewicz.

17 maja 1998 - sąd uniewinnił Macieja Zalewskiego, oskarżonego o umożliwienie ucieczki z kraju szefom firmy Art-B.

20 maja 1998 - Rada Etyki Mediów wyraziła zaniepokojenie politycznym (SLD) kluczem obsadzania stanowisk w radach nadzorczych mediów publicznych.

Maj 1999

5 maja 1999 - lider zespołu Big Cyc, który pokazał goły tyłek w obecności premiera Buzka na koncercie w katowickim Spodku, zapłaci 1200 zł grzywny.

6 maja 1999 - UOP aresztował dwóch oficerów Wojska Polskiego pod zarzutem współpracy z ZSRR i potem z Rosją. W 1991 roku należeli do struktur WSI, w 1993 zajmowali wysokie stanowiska w kontrwywiadzie.

7 maja 1999 - Sejm przyjął ustawę, umożliwiającą władzom lokalnym przeniesienie krzyży z oświęcimskiego żwirowiska.

Polski historyk odkrył, że na wystawie prezentującej zbrodnie Wehrmachtu przedstawiono zdjęcia działań NKWD na terenach polskich.

11 maja 1999 - rosyjska gazeta opublikowała nie wiadomo jak uzyskany tajny raport NATO na temat świeżo przyjętych państw - Polski, Czech i Węgier.

Prezydent Kwaśniewski powołał Włodzimierza Czarzastego na członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

28 maja 1999 - ZUS poinformował, że wskutek błędów programu przesłał jedną setną kwot do funduszy emerytalnych.

Maj 2000

Władimir Putin został zaprzysiężony na prezydenta Rosji.

Sejm odrzucił wniosek, by powołać komisję śledczą do zbadania prywatyzacji Banku Gdańskiego i Banku Inicjatyw Gospodarczych.

3 maja 2000 - Ordery Orła Białego dla Bohdana Osadczuka i Krzysztofa Skubiszewskiego.

Grupa posłów AWS wystąpiła o powołanie sejmowej komisji śledczej do zbadania, czy Aleksander Kwaśniewski jako prezes Komitetu ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej w latach 1992-1993 działał zgodnie z prawem.

14 maja 2000 - Prymas Polski Józef Glemp przeprosił w imieniu Kościoła za peerelowskich księży patriotów, za życie duchownych ponad stan, za tolerowanie przejawów antysemityzmu i za grzechy społeczne.

16 maja 2000 - zmarł Andrzej Szczypiorski.

17 maja 2000 - premier Buzek ustanowił zarządcę komisarycznego Andrzeja Hermana w warszawskiej gminie Centrum.

22 maja 2000 - Anna Czerwińska zdobyła Mount Everest.

Ukazała się książka Jana Tomasza Grossa pt. „Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka”. Gross podał, że 1600 Żydów zamieszkałych w miasteczku Jedwabne zamordowali Polacy, postawił też tezę, że za „zaczyn komunistycznych porządków w Polsce” uznać należy nie tyle [wskazywanych często] Żydów, co antysemitów”.

25 maja 2000 - nowa ustawa zakazała udziału kapitału zagranicznego w kasynach i wprowadziła 45 % podatek liniowy.

Maj 2001

Aresztowano pięciu warszawskich policjantów z Komendy Stołecznej pod zarzutem współpracy z mafią pruszkowską.

Andrzej Lepper został skazany na rok i 4 miesiące więzienia za obrazę prezydenta i premiera.

Kontrola NIK wykazała, że na programie prywatyzacji NFI zarobiły wyłącznie firmy zarządzające funduszami.

16 maja 2001 - proces Grudnia 70 się nie rozpoczął, gdyż obrońcy Jaruzelskiego – Witold Rozwens i Kazimierz Łojewski odmówili obrony, bo „stali się przedmiotem nagonki mediów”.

Nominacja do Nagrody Literackiej NIKE 2001: „Sąsiedzi” Jana Tomasza Grossa.

Prezes ZUS Lesław Gajek podał się do dymisji. Nowym prezesem została Aleksandra Wiktorow.

24 maja 2001 – Czesław Kiszczak w sprawie kopalni Wujek: „milicjanci plutonu specjalnego użyli broni spontanicznie, czując się zagrożeni”.

25 maja 2001 - w Drohobyczu na Ukrainie pracownicy Instytutu Yad Vashem skuli i wywieźli odkryte w lutym freski Brunona Schulza, które odkupili od mieszkańców za 100 dolarów.

30 maja 2001 – rozpoczęto wypłaty odszkodowań dla ofiar pracy przymusowej i niewolniczej w III Rzeszy.

W maju szef „Wiadomości” TVP 1 w wewnętrznym rozporządzeniu określił papieża „pan Karol Wojtyła”.

Maj 2002

Sejm z ustawy o likwidacji UOP i powołaniu ABW usunął zapis, zobowiązujący do przekazywania materiałów archiwalnych do IPN.

Norweski dziennik poinformował, że Norwegowie wycofują się z planów budowy rurociągu do Polski wskutek sygnałów negatywnych od rządu polskiego.

13 maja 2002 - „Der Spiegel” podał, że Rosja domaga się od Unii Europejskiej gwarancji swobodnego ruchu osobowego pomiędzy Kaliningradem a terytorium Rosji przez Polskę i Litwę, gdy kraje te przystąpią do UE.

23 maja 2002 - prokuratura okręgowa w Tarnobrzegu za poręczeniem majątkowym 200 tys. zł zwolniła z aresztu Grzegorza Żemka, b. dyrektora generalnego FOZZ.

Z łódzkiego Sądu Okręgowego uciekł przez okno na korytarzu oskarżony w procesie „ośmiornicy”.

30 maja 2002 - rzecznik dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym w Katowicach uznał, że sędziowie tego sądu nie są winni ucieczki szefów spółki Colloseum.

Autor publikacji
Archiwum ABCNET 2002-2010