1. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

Przedstawiamy ponownie ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE. Traktujemy je jako materiał wyjściowy do dyskusji w kręgach naszych czytelników, sympatyków i zwolenników, w wyniku której – mamy nadzieję – będziemy mogli ostatecznie sformułować PROGRAM naszego ugrupowania. Krytyki, uwagi, poprawki i propozycje zmian i ulepszeń prosimy kierować do nas przez kolporterów. Jednocześnie zwracamy uwagę, że prezentowane poniżej ZAŁOŻENIA są owocem naszych długich przemyśleń i nawet najbardziej zażarte krytyki i zaklęcia nie przekonają nas np. do socjalizmu. Dlatego polemiki prowadzone w oparciu o inne założenia ideologiczne prosimy kierować do innych pism. My dążymy do sformułowania programu, wywodzącego się z zasad DEMOKRATYCZNO-LIBERALNYCH i nad takim programem chcielibyśmy dyskutować.

Redakcja „NIEPODLEGŁOŚCI”

I.

1. Niepodległe państwo polskie nie istnieje. PRL jest jedynie formą administrowania ziemiami polskimi przez ZSRR.

2. Wywalczenie niepodległości jest naszym najważniejszym celem, warunkującym stworzenie ustroju demokratycznego i wolnościowego oraz dobrobytu.

3. W obecnej sytuacji należy całą siłę skupić na walce politycznej z komunizmem, tj. na tworzeniu alternatywy politycznej wobec ustroju komunistycznego i zakładaniu organizacji zdolnych do przejęcia władzy.

4. Niezależnie od pracowniczych grup postsolidarnościowych należy tworzyć podziemne partie polityczne, które będą łączyły ludzi wokół idei przeciwnych komunizmowi.

5. Podziemny system polityczny stworzy nową, demokratyczną tradycję polityczną, wykształci kadry przyszłych działaczy państwowych, stanie się fundamentem przyszłej demokracji.

6. Po wykształceniu się niepodległościowych i rewolucyjnych, tj. dążących do obalenia systemu, partii politycznych, należy powołać Podziemne Centrum Polityczne (PCP) – a w razie potrzeby także regionalne centra polityczne.

7. W momencie decydującej rozprawy z komunistami PCP przekształci się w Rząd Narodowy, którego celem będzie przejęcie władzy i rozpisanie wolnych i demokratycznych wyborów.

8. Organizacje niepodległościowe powinny wysłać na Zachód swoich przedstawicieli, którzy wraz z rządem Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie, utworzą Polska Reprezentację Narodową. Głównym zadaniem PRN będzie walka dyplomatyczna o przekreślenie układów jałtańskich.

9. Wyzwolenie Polski zależy od zmian w całym bloku sowieckim, a więc wspólnego wystąpienia narodów ujarzmionych przeciw komunizmowi i imperializmowi sowieckiemu. Dlatego Polacy powinni pomóc w formowaniu się opozycji demokratycznej w innych krajach obozu.

10. Najważniejszą zasadą aktualnej polityki jest całkowita izolacja władzy komunistycznej. Polegać ona winna na:

a.) nieuczestniczeniu w organizacjach i instytucjach służących władzy do prowadzenia antynarodowej polityki;

b.) niedopuszczaniu, by organizacje społeczne, samorządowe, zawodowe i środowiskowe służyły władzy do uwiarygodnienia polityki.

11. Walka czynna z systemem powinna polegać na:

a.) strajkach, demonstracjach, rozruchach, które są skuteczną metodą szarpania władzy, o ile cieszą się poparciem znacznej części społeczeństwa,

b.) strajkach ekonomicznych – podstawowej metodzie walki o interesy świata pracy,

c.) zwalnianiu tempa pracy, przede wszystkim w dziedzinach mających strategiczne lub eksportowe znaczenie.

12. Komuniści, oraz osoby z nimi współpracujące, powinny podlegać stałemu naciskowi społecznemu w formach zaakceptowanych w danym środowisku.

13. Należy popierać wszelkie formy społecznej samopomocy i solidarności.

14. Społeczeństwo powinno udzielać wszelkiej niezbędnej materialnej, organizacyjnej i moralnej pomocy niezależnym ugrupowaniom politycznym i społecznym.

II.

1. Zasadą sprawowania władzy powinien być system parlamentarny oparty na walnych i demokratycznych wyborach oraz nieograniczonym prawie do zrzeszania się.

2. Należy doprowadzić do regionalizacji kraju, przekształcając go w państwo federalne. Do kompetencji rządu centralnego należeć powinny: polityka monetarna, polityka zagraniczna, obronność, policja kryminalna.

3. Wprawdzie jesteśmy generalnie zwolennikami systemu prezydenckiego, biorąc jednak pod uwagę brak praktyki uczestniczenia w demokratycznym życiu politycznym społeczeństwa polskiego, zdecydowaliśmy się zaproponować system silnych rządów parlamentarnych:

a.) Centralne władze ustawodawcze będą się składać z dwuizbowego Sejmu RP: - Izby Poselskiej, wybieranej w pięcioprzymiotnikowych wyborach z 5% barierą głosów (model RFN) lub w czteroprzymiotnikowych, z dwoma turami głosowania (model Francji), - Izby Ziem – składającej się z delegatów sejmów poszczególnych regionów.

b.) Większość parlamentarna formuje rząd – stanowiska ministrów mogą zajmować wyłącznie posłowie.

4. Władze ustawodawcze regionalne powstają w drodze pięcioprzymiotnikowych wyborów.

5. Prezydent RP mianuje Sędziów Sądu Najwyższego, rozwiązuje Sejm na wniosek premiera i rozpisuje wybory.

6. Sejm obala rząd przegłosowując wotum nieufności.

7. Sądownictwo jest niezależne od władz państwowych, a jego wewnętrzna struktura oparta jest o zasady samorządności.

8. Każda decyzja władz państwowych może zostać zaskarżona, przez każdego przed sądem powszechnym.

9. Państwowa stacja RTV podlega kontroli odpowiedniej komisji sejmowej. Wewnętrzna struktura RTV oparta jest na zasadach samorządności.

10. Każdy obywatel lub grupa obywateli mają prawo: założyć przedsiębiorstwo każdego typu, stację radiową i telewizyjną, gazetę, szpital itp.

11. Państwo zadba o zorganizowanie systemu ubezpieczeń społecznych (opieki społecznej), zapewniających obywatelowi opiekę lekarską.

12. Szkolnictwo podstawowe i średnie jest bezpłatne. Władze są zobowiązane do udzielania kredytu każdemu starającemu się na koszty nauki w szkołach wyższych (a w uzasadnionych przypadkach – prywatnych). Kredyt podlega umorzeniu w stopniu odpowiadającym wynikom nauki.

III.

1. Polski interes narodowy polega na zapewnieniu wszystkim Polakom, bez względu na kraj zamieszkania, możliwości życia w wolności, demokracji, dobrobycie oraz nieskrępowanego rozwoju narodowego.

2. Mniejszości narodowe w Polsce będą miały zapewnione nieskrępowane warunki rozwoju narodowego, politycznego, religijnego, kulturalnego, gospodarczego itp.

3. Należy przyjąć, że polska wspólnota narodowa nie musi żyć w jednym państwie, ale musi mieć zagwarantowane wszelkie prawa obywatelskie i narodowe oraz możliwość utrzymywania nieskrępowanych kontaktów ze starą ojczyzną.

4. Nie uznając PRL za wyraz dążeń narodu polskiego – przyjmując traktaty Ribbentrop – Mołotow (z dn. 23. VIII. 39 i 28. IX. 39) oraz porozumienia Wielkiej Trójki w Teheranie, Jałcie, Poczdamie za nieobowiązujące; z uwagi na sytuację w Europie ukształtowaną w ciągu 40 powojennych lat, należy:

- zawrzeć traktat pokojowy ze zjednoczonym i niepodległym państwem niemieckim, sankcjonujący polską granicę na Odrze i Nysie,

- zawrzeć umowy z niepodległymi państwami: Ukrainą, Białorusią i Litwą, zrzekając się na ich rzecz byłych polskich ziem wschodnich, pod warunkiem przyznania zamieszkującym tam i mogącym się jeszcze osiedlić Polakom, wszelkich praw narodowych, takich samych, jakie będą mieć Ukraińcy, Białorusini i Litwini w Polsce.

5. Uznajemy obecny kształt granicy polsko-czechosłowackiej. Mniejszość polska w Czechosłowacji i czeska i słowacka w Polsce powinny mieć zagwarantowane wszelkie prawa (patrz punkt III. 2).

6. Uznajemy prawo wszystkich do swobodnego osiedlania się i wyboru miejsca zamieszkania. Popieramy dążenia do powrotu rosyjskiej ludności napływowej z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Łotwy i Estonii do jej własnej ojczyzny.

7. Za naszych sprzymierzeńców uznajemy te ruchy niepodległościowe w ZSRR i innych Krajach Bloku Wschodniego, oraz tych Rosjan, którzy bezwarunkowo uznają prawo wszystkich narodów imperium sowieckiego do samostanowienia, a ich niepodległy byt państwowy nie traktują jako zło konieczne lub przejściowe lecz jako wartość samą w sobie.

8. Dla zapewnienia stabilizacji w Europie, za pożądane uważamy utworzenie na terytorium Europy Środkowej i Wschodniej, organizmu równouprawnionych państw typu EWG (OPESiW).

IV.

1. Należy ograniczyć bezpośrednią działalność gospodarczą państwa do minimum. Państwo powinno jedynie stwarzać warunki dla najszerszego rozwoju inicjatywy gospodarczej jednostek i ich grup.

2. Obecny sektor państwowy należy przekształcić w samorządowy, komunalny, spółdzielczy, prywatny. Wszystkie sektory własności muszą mieć równe prawa, muszą ich dotyczyć w jednakowym stopniu ograniczenia antymonopolowe i antytrustowe, zasady likwidacji masy upadłościowej w wypadku bankructwa, swoboda obrotu akcjami itp.

3. Szczególną opieką państwo otaczać będzie drobną własność prywatną (rodzinną) w celu odtworzenia prawidłowej struktury gospodarczej.

4. Należy przekształcić wieś polską poprzez stwarzanie warunków (całkowita parcelacja PGR-ów i częściowa spółdzielni produkcyjnych; zniesienie górnej granicy wielkości gospodarstw) do powstawania dużych obszarowo gospodarstw farmerskich.

5. Kapitał zagraniczny otrzymuje prawo swobodnego działania w Polsce pod warunkiem reinwestycji minimum 50% zysku i stosowania się do polskiego prawa.

6. Warunki pracy i płacy określają umowy, zawierane między pracodawcami a związkami zawodowymi. Państwo może wpływać jedynie poprzez arbitraż na rozwiązywanie konfliktów między stronami.

"Niepodległość" - miesięcznik polityczny 1982-1983