Gdy w 1999 roku na półkach księgarskich ukazała się książka "The Mitrochin Archive" cały świat dowiedział się o istnieniu sowieckiego zbiega z KGB, który wybrał wolność wraz z kilkunastoma skrzyniami tajnych dokumentów.
J. Mitrochin urodził się 3 marca 1922 roku we wsi Juraszowo w obłasti riazańskiej. Dzieciństwo spędził w Moskwie, gdzie jego ojciec, z zawodu dekorator, mógł utrzymać rodzinę w tym pięcioro dzieci. Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej przeniósł się do Kazachstanu i ukończył studia prawnicze. Zaraz po wojnie zatrudniony został jako prokurator wojskowy w Charkowie.
W nowej pracy zwrócił uwagę swoich przełożonych, którzy wysłali go na studia na Akademii Dyplomatycznej w Moskwie. Tam po trzech latach otrzymał propozycję pracy w sowieckim wywiadzie. Do późnych lat pięćdziesiątych był oficerem operacyjnym między innymi na Bliski Wschodzie i Australii. Następnie został przeniesiony do Departamentu Archiwaliów oddział w Berlinie Wschodnim, gdzie pracował od połowy sześćdziesiątego roku do siedemdziesiątego drugiego kiedy to wrócił do Centrali. Archiwistą był aż do przejścia na emeryturę w1984 roku.
Przez te wszystkie lata Mitrochin robił kopie najtajniejszych dokumentów jakie były w posiadaniu KGB. Swoją prace zaczął od czasów mu współczesnych i kontynuował w tył, aż do początków państwa sowieckiego w 1917 roku. Wśród dokumentów jakie udało mu się przewieźć zagranice znajdował się wykaz „nielegalnych”, raporty na temat administracji Nixona i Cartera oraz wiele, wiele innych.
Jurij Mitrochin zniechęcił się do komunizmu w momencie gdy okazało się, że obiecane reformy Chruszczowa nie będę miały miejsca. Jednak ostateczne zerwanie z ideologią i systemem nastąpiło po napaści państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku.
Po przejściu na emeryturę obsesją Mitrochina stała się chęć ujawnienia tajnych dokumentów w postaci książkowej. W Rosji Sowieckiej a później Jelcynowskiej nie było to możliwe. Wtedy to podjął decyzję o ucieczce i przeprowadzał sondażowe podróże na Syberię i do Karelii, aby zorientować się w możliwości przerzucenia możliwie najbezpieczniej, dziesiątek skrzyń.
Ostatecznie Mitrochin w 1991 roku nawiązał kontakt z CIA, ale Agencja odrzuciła jego ofertę. Wywiad brytyjski nie popełnił już tego błędu i w listopadzie 1992 roku przerzucił Mitrochina wraz z rodziną i archiwum do Wielkiej Brytanii. Po latach FBI oceniło, że J. Mitrochin był najważniejszym zbiegiem jaki kiedykolwiek przeszedł na stronę Wolnego Świata.
Jurij Mitrochin obok wspomnianej na wstępnie książki opublikował jeszcze w 2002 roku „Leksykon KGB”. Odszedł gdy na ukończeniu były inne prace. Miejmy nadziej, że i one ujrzą światło dzienne i staną się kolejnym potwierdzeniem zbrodniczości sowieckiego systemu politycznego i jego satrapów.
S.R